SOCIAAL
In veel culturen over de hele wereld wordt thee drinken beschouwd als een sociaal moment. Een moment van reflectie, van verzoening, een gastvrij gebaar of gewoon even lekker bijkletsen. Een kop thee is het bindmiddel van dagelijkse rituelen. Het is een manier om familie, buurtbewoners of vrienden te ontmoeten maar ook een moment voor jezelf. Wie thee drinkt, doet dat niet alleen om zijn dorst te lessen. Hij of zij gunt zichzelf de rust, al is het maar voor even. Dat is één van de eigenschappen van thee die ontzettend interessant is.
AANDACHT SCHENKEN
De relatie tussen thee en ritueel gedrag bestaat al heel lang. Het zetten, schenken en drinken van thee werd iets bijzonders en vond daardoor overal zijn weerklank. Tijdens het brouwen van de thee worden verhalen uitgewisseld en bediscussieerd. Nederland heeft sinds de 17e eeuw geheel eigen zeden en gewoonten rondom het theedrinken ontwikkeld. Doordat men het gezellig maakt, wordt het meer dan alleen maar een warm drankje. Een mooie vintage theepot, sierlijke theekopjes en natuurlijk thee van goede kwaliteit zijn hierbij onmisbaar. Het is echt een sociaal moment waar vooral aandacht wordt geschonken. Thee is een liefde die de tand des tijds heeft doorstaan. En het maakt niet uit waar je ter wereld komt. Als je vertelt dat je van thee houdt, komen de verhalen vanzelf. Hieronder hebben wij thee tradities en bijzondere kruidentheeën uit de hele wereld op een rijtje gezet. Thee drinken in het buitenland.....ga je mee op reis?
THEE RITUELEN EN BIJZONDERE KRUIDENTHEEËN
AFRIKA
CHAI = thee
(Kenia)
Chai is de nationale drank van Kenia. In 1903 plant men de eerste theestruiken in Limuru en in de hooglanden van Kericho en Nandi. Inmiddels exporteert Kenia meer thee dan Sri Lanka, India en China. Theetijd in Kenia dankt men aan de Britse koloniale bezetting. Zelfs op scholen wordt theetijd in de lesroosters verwerkt. In Kenia bereidt men deze Engelse theevariant traditioneel in een grote pot of ketel. Sommige regio’s gebruiken geitenmelk in plaats van koemelk. Chai drinkt men bij voorkeur uit een grote mok. Men drinkt deze thee bij het ontbijt, in de ochtendpauze, na de lunch, in de middagpauze en na het avondeten. Als snack serveert men er vaak een mandazi (= een soort donut) bij.
RECEPT
> 250 ml water
> 1½ theelepel zwarte theeblaadjes
> 250 ml volle melk
> 2-4 theelepels suiker
Breng in steelpan het water met de theeblaadjes aan de kook. Voeg na 10 minuten de melk toe en verwarm het totdat het bijna kookt. Breng de thee op smaak met suiker en serveer direct in een ruime mok. Hierdoor ontstaat er een warme zoete melkthee.
ROOIBOSTHEE = Massai-thee / redbush / rode thee
(Zuid-Afrika)
De aspalathus linearis is onlosmakelijk verbonden met Zuid-Afrika. Deze groene struik met naaldjes groeit namelijk alleen maar in de omgeving van de Cederberg. Sinds 1930 verbouwen ze daar deze kleine struik voor de productie van rooibosthee. Tussen januari en april wordt deze unieke struik geoogst. Met sikkels snijden ze de takken los waarna de takken gebonden in bossen naar de boerderij worden gebracht. Door de takken met naaldjes fijn te stampen kan het verder drogen. Tijdens het droogproces verandert de kleur van de naaldjes van groen naar roodbruin. De lokale bevolking in Zuid-Afrika gebruikt rooibos al eeuwen voor allerlei huidkwaaltjes zoals jeuk en eczeem. Rooibos bevat geen cafeïne en bijna geen tannine maar wel veel antioxidanten. Traditioneel kookt men de rooibos gedurende enkele uren in een grote pot boven een open vuur. Hoe langer de rooibos kookt, des te beter kan de zoete smaak zich ontwikkelen. Rooibos wordt niet alleen gebruikt om thee van te maken maar ook om mee te koken. Het geeft een unieke smaak aan soep, taart, brood en desserts. Tijdens de apartheid exporteert men rooibosthee onder de naam Massai-thee om economische sancties te omzeilen. Inmiddels wordt deze populaire thee, die bij jong en oud erg in de smaak valt, wereldwijd verhandelt.
RECEPT
> 300 ml water
> 1½ theelepel rooibos
Breng in een pot of ketel het water met de rooibos aan de kook. Laat de rooibos 10 minuten zachtjes koken. Zeef de thee en serveer direct. Hierdoor ontstaat er een zachte kruidenthee met een lichtzoete smaak.
TOEAREG THEECEREMONIE = geconcentreerde zoete thee
(Algerije, Libië, Mali, Niger, Burkina Faso)
De Toeareg, een nomadisch Berbervolk, trekken door diverse landen en nemen altijd hun theeketels mee op reis. Hun theeritueel vindt daarom meestal plaats in een nomadentent in de woestijn. Met deze theeceremonie toont men hun gastvrijheid maar ze gebruiken het ook om een praatje aan te knopen. De thee wordt meestal na de maaltijd bereidt maar ook als ze bij elkaar zitten of bezoek krijgen. Het is niet ongewoon om de thee luid slurpend te drinken.
ATAYA = Senegalese theeceremonie
(Senegal)
Ook in Senegal is deze theecultuur een belangrijk onderdeel van het dagelijkse sociale leven. Je vintdt altijd wel ergens een groepje mensen die samen in een kring zitten en thee drinken. Het is daarbij heel normaal om mensen uit te nodigen om mee te komen drinken. Tijdens het drinken van thee discussieert men er stevig op los over alledaagse dingen.
RECEPT
> 500 ml water (+ extra voor theeglas 2 en 3)
> 2 theelepels groene theeballetjes (= buskruitthee)
> 5 theelepels suiker (+ extra voor theeglas 2 en 3)
Breng in een theeketeltje op houtskool het water aan de kook. Voeg de groene theeballetjes toe en laat dit minimaal 15 minuten trekken. Zeef de thee en giet de gezeefde thee terug in het theeketeltje. Voeg de suiker toe en breng de thee opnieuw zachtjes aan de kook. Giet de thee van grote hoogte in kleine theeglaasjes en schenk de thee weer terug in het theeketeltje. Herhaal dit een paar keer. Dan drink je je eerste glaasje sterke thee (zo bitter als de dood). Voeg weer water en suiker toe aan het theeketeltje en drink dan je tweede glaasje minder sterke thee (zo heerlijk als het leven). Vervolgens voeg je weer water en suiker toe aan het theeketeltje en drink je je derde en laatste glaasje minst sterke thee (zo zoet als de liefde). Hierdoor ontstaan er drie verschillende glaasjes thee met elk hun eigen specifieke smaak.
ZOBO (ZOBORODO) = rode drank / zure thee
(Nigeria)
Zobo (= hibiscus in Hausa-taal) is geen echte thee maar een traditioneel kruidendrankje in Nigeria. Deze verfrissende drank maakt men van gedroogde hibiscuskelken (sabdariffa), kruiden en fruit. Jong en oud drinkt dit unieke drankje regelmatig thuis of in restaurants. Maar men serveert het ook als verfrissing op feestjes en bij ceremonies. Traditioneel drinken de Hausa’s in het noorden van Nigeria dit lokale drankje als medicijn tegen o.a. urineweginfecties. Inmiddels is het rode gezondheidsdrankje in de rest van Nigeria en in veel andere Afrikaanse landen een bekend fenomeen. In Mali heet het ‘dah bleni’, Namibië noemt het ‘omutete’, Ghana zegt ‘sobolo’ en in Gambia kennen ze het als ‘wonjo’. Maar ook in Niger, Senegal, Burkina Faso, Benin, Congo en Guinee-Bissau kent men dit voedzame drankje als ‘bissap’. In Kameroen heet het ‘folere’ en in Egypte en Soedan ‘karkadé’. Zelfs buiten Afrika kent men dit rode hibiscusdrankje goed. In Mexico, Midden-Amerika, delen van Zuid-Amerika en het Caribisch gebied noemt men het ‘agua de Jamaica’. Jamaica, Belize, Barbados en Trinidad en Tobago noemen het ‘sorrel’. In India noemt men het ‘orhul’, in Australië ‘rosella’ en in Suriname ‘sjoeroe’.
RECEPT
> 1 liter water (of zoveel als nodig om alle ingrediënten net te bedekken)
> 20 gram gedroogde hibiscuskelken (gewassen)
> ½ eetlepel kruidnagels (geplet)
> ¼ teentje knoflook (in stukjes)
> 4 gram gemberwortel (in stukjes)
> 2 ringen verse rijpe ananas (in stukken)
Breng in een pot of ketel het water en alle ingrediënten aan de kook. Laat dit 30 minuten zachtjes koken en laat de drank daarna helemaal afkoelen. Zeef de drank. Serveer het met ijsblokjes en een schijfje citroen of sinaasappel. Hierdoor ontstaat er een verkoelende aromatische drank met robijnrode kleur en licht zure smaak.
AZIË
BUBBLE TEA / BOBA = melkthee met tapioca
(Taiwan, China, Hongkong, Japan, Macau, Brunei, Maleisië, Filippijnen, Singapore, Korea, Thailand, Indonesië, Vietnam)
Bubblethee is van oorsprong een Taiwanese uitvinding. De Taiwanees Liu Han Chie experimenteert begin jaren ‘80 met koude zwarte thee, melk, fruit en tapiocaballetjes. Het blijkt een succesformule te zijn en al snel verspreidt dit succes zich over de rest van Azië. Maar ook in de rest van de wereld is de hippe pearl tea niet meer weg te denken. In Taiwan bestaan hele ketens van melktheewinkels en bubbletheekraampjes voor de ultieme bubblethee-ervaring. Tapioca maakt men van gedroogde cassavewortel, heeft weinig smaak maar is zetmeelrijk. Gekookte tapiocaparels zijn zoetig en gummi-achtig. De parels, ook wel ‘boba’ genoemd, zijn er in verschillende maten en kleuren. Sinds het begin is het basisrecept voor bubblethee geëvolueerd tot een heel scala van drankjes. Je kan het met verschillende soorten suiker, melk en fruitsiroop maken. Tegenwoordig gebruikt men verschillende toppings om deze tapioca bobathee meer smaak en luxe te geven.
RECEPT
> ½ kopje tapiocaparels
> 2 kopjes sterke zwarte thee (naar smaak)
> ½ eetlepel suiker
> ¼ kopje gecondenseerde melk
> ijsblokjes
> fruitsiroop
Kook de tapiocaparels volgens de verpakking. Meng de hete thee met de suiker en laat de thee helemaal afkoelen. Giet in een shaker de afgekoelde thee en de gecondenseerde melk, voeg wat ijsblokjes toe en schud alles goed door elkaar. Doe de tapiocaparels en een scheutje fruitsiroop in een glas. Giet het melkijstheemengsel op de tapiocaparels. Zet er een (extra wijd) rietje in en genieten maar. Hierdoor ontstaat er een zoete, romige ijsthee met zetmeelballetjes en een schuimkraag van kleine luchtbelletjes.
CHADÔ / CHANOYU = Japanse theeceremonie
(Japan)
Chadô betekent ‘pad van de thee’. Een traditionele Japanse theeceremonie vindt plaats in de chashitsu (= theehuis) van de gastheer. De gastheer begroet zijn gasten eerst met een diepe buiging. Daarna wandelt men naar het theehuis waarbij de gasten mentaal worden voorbereidt op de theeceremonie. Voordat de gasten het theehuis binnengaan, wassen ze eerst hun gezicht en handen. Volgens de principes van Feng Sui is het theehuis sober ingericht. Het drinken van de thee vindt plaats in stilte waarbij men zit in een meditatieve hurkzit. Eerst serveert de gastheer een lichte maaltijd die uit verschillende gangen bestaat. Na deze maaltijd worden zoetigheden geserveerd om in balans te komen met de bittere smaak van matcha. Nadat de gastheer de thee volgens de voorgeschreven regels heeft voorbereidt, geeft hij de thee aan één van de gasten. De gast zet de kom met thee op de linkerhand en buigt drie keer licht met het hoofd. Met de rechterhand wordt de kom in drie korte bewegingen (met de klok mee) 360 graden gedraaid. De gast neemt daarna drie slokjes thee en veegt de rand van de kom schoon met een vochtige doek. Vervolgens wordt de kom doorgegeven aan de volgende gast en herhaalt het rustgevende en unieke ritueel zich. Na deze tot kunst verheven theeceremonie gaat men naar de theetuin. Bij dit minder formele deel van de ceremonie mogen de gasten ook zachtjes praten met elkaar. Monniken brengen rond de 12e eeuw de eerste groene poederthee naar Japan. De traditie van sociale theebijeenkomsten verspreidt zich pas rond de 14e eeuw over Japan. Vooral door het Zenboeddhisme groeit de theeceremonie uit tot een integraal onderdeel van de Japanse cultuur. Deze Japanse theeceremonie is een symbool van gastvrijheid, vrede, harmonie, geluk, verfijning, rust en stilte. Maar het is ook een spirituele ervaring. Dankzij de krachtige antioxidanten in matcha bevordert het ook nog eens de gezondheid. Tegenwoordig drinkt men in Japan nog steeds bij voorkeur pure groene thee.
RECEPT
> 3 bamboelepeltjes matcha (= groene theepoeder)
> 75 ml water (75℃)
Zeef de matcha in een ruime kom en voeg het water toe. Klop de matcha met een garde of theekwast op. Doe dit met een kleine snelle M of W beweging totdat je een fijne lichtgroene schuimlaag aan de oppervlakte krijgt. Voeg extra warm water toe om een drinkbare thee te krijgen. Hierdoor ontstaat er een dikke, rijke thee met een enigszins bittere smaak.
CHA YEN = Thaise ijsthee
(Thailand)
In Thailand is thee pas in de jaren ‘80 van de vorige eeuw geïntroduceerd door de Chinezen. Wanneer en wie de ijsthee precies heeft uitgevonden blijft onduidelijk. Het lijkt erop dat cha yen (= koude thee) een samensmelting is van Aziatische en westerse invloeden. Inmiddels is deze ijsthee hoofdbestanddeel van de straatvoedselcultuur in Thailand. Ook biedt deze frisse sinaasappelthee tegenwicht aan de pittigheid van de Thaise keuken. Het is niet ongebruikelijk dat je bij een straatverkoper deze ijsthee in een plastic zak met een rietje krijgt. Deze oranje gekleurde ijsthee is erg populair in Thailand maar ook in de rest van Zuidoost Azië. Behalve Assam thee gebruikt men voor de bereiding van deze romige thee ook wel Ceylon thee of rode thee.
RECEPT
> 4 theelepels Assam theeblaadjes
> 250 ml water
> 1 steranijs
> 1 kruidnagel
> enkele druppels sinaasappelbloesem (of 1 theelepel geraspte sinaasappelschil)
> 1 eetlepel suiker
> 1 eetlepel gezoete gecondenseerde melk
> ijsklontjes
> kokosmelk
Breng in een steelpannetje de theeblaadjes, het water, de steranijs, de kruidnagel en de sinaasappelbloesem aan de kook. Zet het vuur uit en laat de thee 5 minuten trekken. Zeef de thee, voeg de suiker toe en roer totdat de suiker is opgelost. Voeg de gecondenseerde melk toe en laat de thee daarna helemaal afkoelen. Vul een hoog glas met ijsklontjes en giet deze voor 2/3 vol met de afgekoelde thee. De rest vul je aan met kokosmelk. Hierdoor ontstaat er een licht geurende melkthee met wat schuim en bubbels aan de bovenkant en een bloemige smaak. Een rietje erin (niet roeren) en drinken maar. Voor de warme variant doe je eerst de gezoete gecondenseerde melk in het glas. Daarna giet je de hete thee in het glas via de binnenkant van het glas. Dus niet direct op de gecondenseerde melk. Roer de thee voor het drinken goed door.
DARYE = Koreaanse theeceremonie
(Korea)
Boeddhistische monniken introduceren in de 7e eeuw Chinese thee in Korea. Aan het einde van de 14e eeuw begint de theeceremonie populair te worden in het land. Eerst vooral in de koninklijke en aristocratische kringen maar later ook bij de rest van de bevolking. Darye betekent ‘etiquette voor thee’. De thee serveert men in traditioneel en mooi aardewerk. Ondanks deze traditie en formaliteiten moet men vooral genieten en ontspannen tijdens de theeceremonie. Mocht je een theeblaadje in je thee aantreffen dan is dat een teken van geluk. Het aantal traditionele theehuizen in Korea is ongekend hoog. Thee drinken is dus erg populair in het Koreaanse land. Ook bestaan er veel verschillende soorten thee (wel 70 verschillende unieke theesoorten). Zo kent men er bladthee, bloesemthee, graanthee, bonenthee, zadenthee, wortelthee, scheutthee en schorsthee. Een combinatie van verschillende soorten thee behoort ook tot de mogelijkheden. De bekendste thee is de groene Panyaro thee. Panyaro betekent ‘de dauw van verlichtende wijsheid’ en de thee kenmerkt zich door een unieke geur-, kleur- en smaakkwaliteit. Deze thee produceert men door een nauwkeurige en veeleisende methode te volgen, bedacht door Eerwaarde Hyodang.
RECEPT
> 4 snufjes Panyaro thee (= een soort groene thee)
> heet water (niet kokend)
> koelkom
> theepot en drinkkommetjes
> serveertafel of dienblad
Giet heet water in de koelkom. Schenk vervolgens vanuit de koelkom heet water in de theepot. Vanuit de theepot giet je het water in de drinkkommetjes. Daarna giet je opnieuw heet water in de koelkom en doe je vier snufjes Panyaro thee in de theepot. Giet het water uit de koelkom in de theepot en laat de thee 2 tot 3 minuten trekken. Leeg de theekommetjes en proef de thee voor. Als je tevreden bent over de smaak schenk je voor alle gasten een kommetje thee in. Je begint bij de gast die het verste weg zit. Giet de kommetjes eerst halfvol en werk terug tot elk kommetjes driekwart gevuld is. Op deze manier verdeel je de smaak zo gelijkmatig mogelijk. Zet elk kommetje op een onderzetter en plaats het op de serveertafel. De gast pakt het kommetje en de onderzetter en neemt vervolgens drie slokjes thee. Eén om te genieten van de kleur, de tweede om de aroma’s te waarderen en de derde om te genieten van de smaak.
GONGFU CHA = Chinese theeceremonie
(China)
De Chinese theecultuur is de oudste theecultuur ter wereld. In China kent men zes soorten thee. Groene, rode, witte, gele, half gefermenteerde en geperste thee. Thee speelt er ook een belangrijke rol als symbolisch geschenk bij trouwerijen. Door de eeuwen heen is de theekunst steeds verfijnder geworden. Vroeger dronken alleen de adel en geleerden deze exclusieve drank. Tegenwoordig drinkt men het voornamelijk met de familie waarbij men meestal ongezoete groene thee schenkt.
RECEPT
> 15 gram thee
> klein theepotje (circa 150 ml) en theekommetjes (circa 30 ml)
> heet water
> houten dienblad met opvangbak voor het water
Vul als eerste een theepotje met heet water. Leg het deksel op het theepotje en giet vervolgens heet water over het hele theepotje (alles staat op het traditionele houten dienblad met opvangbak). Verwarm daarna ook de theekommetjes met het hete water uit het theepotje. Leeg de theekommetjes. Doe de thee in het theepotje en giet met ronddraaiende bewegingen het hete water op de thee. Leg het deksel op het theepotje en giet weer heet water over het hele theepotje. Vul de theekommetjes met een laagje thee uit het theepotje. Omdat dit laagje thee bitter smaakt, gooi je het weg. Vul het theepotje opnieuw met heet water en laat de thee minimaal 20 seconden en maximaal één minuut trekken. Verdeel de thee zo gelijkmatig mogelijk over de theekommetjes. Hierdoor kan iedereen van dezelfde smaak genieten. Traditiegetrouw krijgen de ouderen als eerste thee aangeboden. Ze pakken het theekommetje altijd tussen duim en wijsvinger vast. Aan de onderkant ondersteunt men het theekommetje met de middelvinger. Deze elegante theekunst voert men uit in een sfeer van rust en harmonie. De gastheer neemt altijd als laatste een theekommetje. Kongfu Cha betekent letterlijk ‘thee zetten met vaardigheid’.
MASALA CHAI / KARAK CHAI = kruidenthee
(India, Nepal, Tibet, Bangladesh, Sri Lanka, Qatar, Pakistan)
Deze authentieke thee komt van oorsprong uit India. In elke regio of familie gebruiken ze hun eigen specifieke kruiden. Thee wordt in India lange tijd alleen als medicinale drank gezien. Tegenwoordig verkopen wallahs (= straatverkopers) op elke straathoek deze masala (= kruid) chai. Maar ook in andere Aziatische landen drinkt men al eeuwenlang deze gearomatiseerde thee. Deze met grote zorg bereidde thee biedt men altijd aan als teken van respect. Voor deze kruidige melange bestaat geen vast kruidenmengsel. Wel kent deze ‘knuffel in een mok’ een aantal vaste ingrediënten. Zo moet het water, volle melk (of room), kruiden, zwarte thee en een zoetstof bevatten. Traditioneel gebruikt men waterbuffelmelk en rietsuiker. Door de suiker versterkt men de smaken van de kruiden.
RECEPT
> 1,5 cm kaneelstokje (geplet)
> 2 kruidnagels (geplet)
> 3 groene kardemompeulen (geplet)
> 2 peperkorrels (geplet)
> 1 theelepel verse gember (in stukjes)
> 300 ml water
> 250 ml melk
> 2 theelepels Assam of Darjeeling theeblaadjes
> 1 eetlepel suiker
Breng in en steelpan het water, de melk en de kruiden/specerijen aan de kook. Zet daarna het vuur laag, voeg de thee toe en wacht tot de thee is getrokken. Zeef de kruidenthee direct in een mok en voeg de suiker toe. Hierdoor ontstaat er een zoete, pittige en kruidige melkthee.
MORINGA THEE = drumstokthee / drumstickthee
(India, Pakistan, Bangladesh, Afghanistan)
Moringa thee maakt men van de blaadjes van de moringa oleifera. De naam is afgeleid van het Tamil-woord ‘murungai’ (= drumstok) omdat de peulen van de boom op drumstokjes lijken. De moringaboom komt van oorsprong uit het zuiden van India waar hij aan de voet van de Himalaya groeit. Maar ook in omringende landen groeit deze boom. Inmiddels kweekt men deze boom ook in andere delen van de wereld. In Europa kent men deze boom als mierikswortelboom of horseradish tree. Deze boom staat ook bekend als de wonderboom vanwege de hoge voedingswaarde en medicinale eigenschappen. Elk onderdeel van de moringaboom kan worden gebruikt. De bladeren, schors, zaden, peulen, wortels en zelfs het hout van de boom gebruikt men in de traditionele ayurvedische geneeskunst. De boom is zo geneeskrachtig dat men hem ook wel de ‘krachtpatser van de mineralen’ noemt. Een superfood die rijk is aan krachtige antioxidanten en gunstig is voor meer dan 300 ziekten. Voor de Indiërs is de moringaboom altijd al belangrijke boom geweest. Het gebruik van deze ongewone boom in de traditionele geneeskunst is tot 5000 jaar geleden gedocumenteerd. De bladeren van de boom gebruikt men het meest. Deze worden gedroogd en tot poeder vermalen. Dit poeder voegt men aan diverse soorten eten en drinken toe. De schors gebruikt men voor het maken van tassen of verf. Van de zaden wordt olie gemaakt en het wordt gebruikt om water te zuiveren.
RECEPT
> 1 theelepel moringablaadjes
> 250 ml heet water (80–100℃)
> optioneel: honing
Doe de theeblaadjes in een kopje. Voeg heet water toe en laat de thee 5-8 minuten trekken. Hierdoor ontstaat er een groenige thee die heerlijk fris, mild en kruidig smaakt met een aangenaam vleugje zoet. Voeg eventueel honing toe om de thee nog iets zoeter te maken.
SHAY / ÇAY = Arabische thee
Er bestaan veel verschillende soorten Arabische thee. In de Arabische wereld wordt thee als een belangrijk sociaal drankje beschouwd. Thee staat voor gastvrijheid en het afwijzen van een kopje thee is dus best onbeleefd. Men serveert de thee meestal bij het ontbijt, na de lunch en bij het avondeten. Traditioneel serveert men de vaak mierzoete thee in kleine theeglaasjes. Desgewenst kan men melk aan de thee toevoegen.
ANIJSTHEE
(Egypte, Libanon)
Anijsthee drinkt men ter bevordering van de spijsvertering en tegen maagpijn en misselijkheid.
RECEPT
> 250 ml water
> ½ eetlepel anijszaad (gekneusd)
> optioneel: honing
Kook het water in een steelpan en zet het vuur uit. Voeg het anijszaad en eventueel wat honing toe. Laat de anijsthee 10 minuten trekken. Zeef de thee.
HIBISCUSTHEE
(Egypte, Libanon, Verenigde Arabische Emiraten, Soedan)
Hibiscusthee drinkt men om de grote hoeveelheid vitamine C. In de winter drinkt men deze thee warm en in de zomer drinkt men deze thee koud. In Libanon voegt men soms geroosterde pijnboompitten toe aan deze thee.
RECEPT
> 250 ml heet water
> 1 theelepel gedroogde hibiscusbloemen
> optioneel: honing en/of rozenwater
Doe in een kopje de gedroogde hibiscusbloemen. Giet heet water in het kopje en laat de hibiscusthee 10 minuten trekken. Zeef de thee en voeg eventueel wat honing en/of rozenwater toe.
KAMILLETHEE
(Egypte)
Kamillethee drinkt men om verschillende gezondheidsredenen. Zo vermindert het stress en angst, verlicht het pijn en verbetert het de slaap.
RECEPT
> 250 ml heet water
> enkele gedroogde kamillebloemen
> optioneel: honing en/of citroenschijfje
Doe in een kopje de kamillebloemen. Giet heet water in het kopje en laat de kamillethee 3 minuten trekken. Zeef de thee en voeg eventueel wat honing en/of een citroenschijfje toe.
KANEELTHEE
(Libanon, Syrië, Soedan)
Kaneelthee drinkt men om verschillende gezondheidsredenen. Zo bestrijdt het bacteriën en geeft het bescherming tegen hartaandoeningen.
RECEPT
> 250 ml heet water
> 1 kaneelstokje
Doe in een kopje het kaneelstokje. Giet heet water in het kopje en laat de kaneelthee 10 minuten afgedekt trekken. Verwijder het kaneelstokje.
KARDEMOMTHEE
(Jemen, Bahrein, Qatar, Koeweit, Verenigde Arabische Emiraten)
Kardemomthee drinkt men voor de maaltijd ter bevordering van de spijsvertering en om de speekselvloed te verhogen. In Koeweit voegt men saffraan toe aan deze thee.
RECEPT
> 300 ml water
> 2 kardemompeulen (geplet)
> 1 kruidnagel (geplet)
> 1 theelepel suiker
> 2 gram zwarte theeblaadjes
Breng het water met de kardemompeulen, de kruidnagel en de suiker zachtjes aan de kook. Voeg de thee toe als je de kruiden gaat ruiken. Laat de kardemomthee enkele minuten zachtjes koken tot de gewenste kleur is bereikt. Zeef de thee.
LIMOENTHEE
(Bahrein, Koeweit, Irak, Iran, Oman, Qatar, Saoedi-Arabië, Verenigde Arabische Emiraten)
Limoenthee drinkt men ter bevordering van de spijsvertering en tegen buikpijn en misselijkheid.
RECEPT
> 300 ml water
> 150 gram gedroogde limoen (een soort zwarte citroen)
> optioneel: honing en/of saffraan
Breng het water met de gedroogde limoen in een steelpan aan de kook. Laat dit 15 minuten zachtjes koken en zeef de thee. Voeg eventueel wat honing en/of saffraan toe.
MAROKKAANSE MUNTTHEE
(Algerije, Marokko, Mauritanië, Tunesië, Libië)
Marokkaanse muntthee drinkt men na de maaltijd om het gehemelte te zuiveren.
RECEPT
> 1 theelepel groene gunpowder thee
> heet water om te spoelen
> 250 ml heet water
> 2 takjes verse Marokkaanse muntblaadjes (Nana)
> 1 eetlepel suiker
Doe de thee in een kopje en spoel de thee drie keer met heet water. Voeg de muntblaadjes en de suiker toe aan het kopje met de gespoelde thee. Giet heet water in het kopje en laat de Marokkaanse muntthee 5 minuten trekken. Zeef de thee in een origineel Marokkaans theeglaasje. Voor meerdere personen gebruik je een berrad (= Marokkaanse theepot).
MUNTTHEE
(Algerije, Libanon, Tunesië)
Muntthee drinkt men om verkoudheid, keelpijn en maagzweren te bestrijden. Over het algemeen wordt deze thee mierzoet gedronken. In Libanon voegt men rozenwater toe aan deze thee en in Tunesië drinkt men deze thee met amandelen of pijnboompitten.
RECEPT
> 1 takje muntblaadjes (blaadjes iets gekneusd)
> 250 ml heet water
> optioneel: honing en/of citroensap
Doe het takje munt in een kopje en giet er heet water op. Laat de muntthee 8 minuten trekken. Haal het takje munt uit de thee en voeg eventueel wat honing en/of citroensap toe.
SALIETHEE
(Jordanië, Turkije, Palestina)
Saliethee drinkt men meestal na een overdadige maaltijd ter bevordering van de spijsvertering. De beste Arabische saliethee maakt men van gedroogde wilde salieblaadjes.
RECEPT
> 250 ml water
> 12 gedroogde salieblaadjes
> 1 mespuntje geraspte citroenschil
> ½ eetlepel citroensap
> optioneel: honing
Kook het water in een steelpan en zet het vuur uit. Voeg de salieblaadjes, de citroenschil, het citroensap en eventueel wat honing toe. Laat de saliethee 20 minuten trekken. Zeef de thee en drink hem warm of koud.
TIJMTHEE
(Oman)
Tijmthee drinkt men ter verbetering van het geheugen, het reinigen van de maag en om de algehele veroudering van binnenuit tegen te gaan.
RECEPT
> 2 à 3 takjes verse tijm (of 2 theelepels gedroogde tijm)
> 250 ml warm water
> optioneel: honing
Doe in een kopje de takjes tijm. Giet warm water in het kopje en laat de tijmthee afgedekt 10 minuten trekken. Haal de takjes tijm uit de thee (of zeef de thee) en voeg eventueel wat honing toe.
ZWARTE THEE
(Egypte, Irak, Jordanië, Saoedi-Arabië, Soedan, Myanmar, Verenigde Arabische Emiraten, Oman, Koeweit)
Zwarte thee drinkt men het meest in de Arabische wereld. Deze thee is sterker dan de Europese thee. In Oman voegt men kardemom, kaneel, kruidnagel, gember en nootmuskaat toe aan deze thee. In Koeweit wordt deze thee met kardemom en saffraan gedronken. Op het Europese continent wordt deze thee in Turkije (zeer sterke, zoete thee in traditionele tulpvormige glaasjes) en Azerbeidzjan (in peervormige glaasjes) gedronken.
RECEPT
> 250 ml heet water
> 1 à 2 gram zwarte theeblaadjes
> zoetstof naar keuze
Doe de thee in een kopje en giet er heet water op. Laat de thee 3 tot 5 minuten trekken. Zeef de thee en voeg (heel veel) zoetstof toe.
SHIR CHAI / NUN CHAI / QAYMAK CHAI = roze thee / zoutthee
(India, Tibet, Tadzjikistan, Afghanistan, Pakistan)
Deze traditionele thee is een belangrijk onderdeel van het ontbijt en avondeten in Kasjmir. Men maakt deze zoete melkthee in een traditionele koperen samovar (= een theeketel). Deze kruidige thee wordt zo heet opgediend dat je moet slurpen om het te drinken. Als je niet slurpt, dan is de thee slecht of te koud. Bij de thee serveert men meestal een Kasjmiri bagel. De thee is uitermate geschikt om uitdroging op grote hoogte te voorkomen en op maat gemaakt voor koude weersomstandigheden. Het bereiden van een pot traditionele roze thee duurt vaak wel één uur.
RECEPT
> 1 theelepel groene theeballetjes (= buskruitthee)
> 750 ml water
> 500 ml melk
> snufje zout
> snufje zuiveringszout (geeft de thee uiteindelijk zijn roze kleur)
> optioneel: opgeklopte room, fijngehakte pistachenoten en amandelen
Breng in een pan de thee met een klein beetje water en het het zuiveringszout aan de kook. Kook het in totdat er een dik dieprood kleurextract ontstaat. Voeg daarna steeds meer water toe en blijf roeren. Neem een kleurproef door op een lepel wat thee met een paar druppels melk te mengen. Als deze roze kleurt, is de thee bijna klaar. Voeg, na een geslaagde kleurproef, de melk en het zout toe. De kokende vloeistof moet nu intensief worden opgeklopt om er lucht in te krijgen. De thee kan daarna eventueel worden gezeefd. Giet de thee ‘met de roze blos’ in kopjes en serveer het zo heet mogelijk. Schep er desgewenst een klodder room op en fijngehakte pistachenoten en amandelen. Hierdoor ontstaat er een ongewone thee die je beter als ‘soep’ kan benaderen.
SUJA / PO CHA = karnthee / boterthee
(Bhutan, Tibet, India, Nepal, Mongolië, China)
Suja (Su= karn / Ja= thee) is de nationale drank van Bhutan. Deze thee uit de bergen van de Himalaya blijft wel een paar dagen goed. In Tibet gebruikt men melk van de Yak (= een soort rund). Van de romige melk karnt men boter die daarna nog verder rijpt. Het drinken van boterthee doet men dagelijks in deze koude en hooggelegen gebieden. Van het calorierijke drankje krijgt men de broodnodige energie. Vroeger gebruikte men een bijna halve meter hoge karnton. Hierdoor kon men de boter goed in de thee mengen. Boterthee drinkt men in afzonderlijke slokjes waarbij men vooral de kwaliteit van de smaak prijst. Na elke slok vult de gastheer de kop opnieuw tot de rand. Je drinkt de kop dus nooit tot de bodem leeg. Door de kop te laten staan geef je aan geen thee meer te willen.
RECEPT
> 650 ml water
> 7 gram zwarte theeblaadjes
> 65 ml melk
> 40 gram ongezouten boter
> 7,5 gram zout
Breng in een pan het water met de thee aan de kook. Laat dit een aantal minuten zachtjes koken tot het water een donkerbruine kleur krijgt. Zeef de thee in een andere pan. Voeg de melk, de boter en het zout toe. Mix dit een paar minuten met de staafmixer en controleer de smaak. Hierdoor ontstaat er een warme zoutige drank met een boterachtige smaak.
TEH MANIS = zoete thee
(Indonesië)
Deze mierzoete thee is erg populair in heel Indonesië. Een kopje gewone of ongezoete thee heet ‘teh tawar’. Thee is sowieso de meest populaire drank in Indonesië. Tegenwoordig wordt de thee gebotteld in flessen en zie je ze overal in het land. De smaak van deze gebottelde thee lijkt op ijsthee. Men voegt er vaak een fruitsmaak aan toe. Als je ergens op visite bent, wordt deze warme zoete thee altijd geserveerd. Van oorsprong gebruikt men groene thee om teh manis te maken. Tegenwoordig wordt ook zwarte thee gebruikt. Als je in een restaurant deze superzoete thee krijgt, is het vaak wat aan de slappe kant. Veel restaurants geven de gasten de keuze tussen warme of koude thee. Koude thee heet ‘es teh manis’.
RECEPT
> veel suiker
> theeblaadjes
> warm water
Doe de suiker en de theeblaadjes in een kopje. Voeg warm water toe en roer zodat de suiker oplost. Wacht tot de theeblaadjes naar de bodem zakken voordat je de thee gaat drinken. Hierdoor ontstaat er een thee die erg zoet smaakt. Meestal gebruikt men rietsuiker als zoetstof.
TEH TARIK = melkthee
(Maleisië, Indonesië, Brunei, Bangladesh, Singapore)
Deze amusant bereide thee is de nationale drank van Maleisië. Traditioneel wordt teh tarik gegoten in coffeeshops en restaurants terwijl de gasten een praatje maken of voetbal kijken. Thee zonder suiker vindt men eigenlijk vreemd. Als je vraagt om ‘kurang manis’ (= minder suiker) dan is dat geen probleem. De thee zelf is misschien niet heel speciaal maar de bereiding ervan is vermakelijk. Het vergt behendigheid om de thee over en weer te schenken. Waarbij het lijkt alsof de straal thee wordt ‘getrokken’, vandaar ook wel de naam ‘pulled tea’. Teh tarik presenteert men in een helder glas zodat iedereen de perfecte bereiding kan bewonderen. In Maleisië houdt men zelfs officiële wedstrijden. Hierbij wint de theekunstenaar die de langste thee kan trekken op de maat van de muziek én zonder te morsen. Het show-element trekt uiteraard veel publiek.
RECEPT
> 2 theezakjes zwarte thee
> 250 ml heet water
> 2 eetlepels gezoete gecondenseerde melk
Laat in een steelpannetje de thee trekken in het water. Verwijder de theezakjes en voeg vervolgens de gecondenseerde melk toe. Schenk de thee minimaal vier keer over en weer tussen het steelpannetje en het theeglas. Nu is de melkthee op drinktemperatuur. Hierdoor ontstaat er een zoete, romige en rijk schuimende thee. Hoe vaker je de thee overgiet, hoe voller de smaak wordt. Maar overdrijf niet, anders eindig je met lauwe thee.
ZAVARKA = Russische geconcentreerde thee
(Rusland)
Samovar betekent ‘zelfkoker’ en komt oorspronkelijk uit Rusland. De oudste samovar tot nu toe dateert van 1717. Pas rond 1730 wordt deze sierlijke waterketel erg populair in Rusland. Een grote ketel die men vult met water. In het midden van de samovar brandt men in een pijp houtskool, houtsnippers of dennenappels. Hierdoor wordt het water verhit. Aan de zijkant van de ketel zit een kraantje waaruit heet water wordt getapt. Bovenop de ketel bereidt men het theeconcentraat in een theekannetje. Ook in sommige andere landen gebruikt men soortgelijke waterkokers. De Russen bieden hun gasten altijd thee aan. Het is niet zomaar een drankje maar echt een sociale activiteit. Door de samovar heeft men ook de hele dag direct beschikking over heet water. Een glaasje thee is dus snel gemaakt. Alleen thee serveren wordt niet beleefd gevonden in Rusland. Daarom zit er altijd een zoete versnaperingen bij. De traditionele samovar wordt steeds vaker vervangen door een elektrische variant. Alleen op het platteland of in de trein gebruikt men deze ouderwetse theekoker nog. Desondanks blijft thee drinken in Rusland onverminderd populair.
RECEPT
> 5 theelepels zwarte Lapsang Souchong theeblaadjes
> 220 ml heet water
Maak van de theeblaadjes en het water een sterk theeconcentraat (bij voorkeur in een traditionele samovar). Vul de theeglaasjes voor een kwart met het theeconcentraat en vul naar behoeft aan met heet water (uit de samovar). Hierdoor ontstaat er een licht zoetige thee met een enigszins rokerige smaak.
EUROPA
AFTERNOON TEA = middagthee
(Engeland)
Het bekendste theeritueel ter wereld is de Britse ‘afternoon tea’ met daarbij komkommersandwiches en zwarte thee met melk. De Oostindische Compagnie brengt begin 17e eeuw voor het eerst thee naar Engeland. De kostbare thee is dan alleen nog maar beschikbaar voor de rijken. Het uitgebreide theeritueel van de aristocratie spreekt ook de lagere klassen aan. Al snel wordt thee drinken, ironisch genoeg, erg populair in de Londense koffiehuizen. Populairder dan bier en koffie. Het theeritueel verspreidt zich daarna snel naar hotels, theesalons en theetuinen in heel Engeland. Maar ook buiten Engeland en in de Britse koloniën maakt men kennis met dit fenomeen. Tegenwoordig associeert men thee met de Britse levensstijl omdat mensen uit alle lagen van de bevolking ervan genieten. ‘It’s time for a cuppa’ is niet meer weg te denken uit de Britse theecultuur. Lees hier alles over thee etiquette.
CREAM TEA
Uit Devon en Cornwall stamt de bijzondere specialiteit ‘cream tea‘. Dat is een soort middagthee waarbij men thee met scones, clotted cream en jam serveert. Het is ook wel bekend als ‘Devonshire tea’ (eerst room, dan jam op je scone) of ‘Cornish cream tea’ (eerst jam, dan room op je scone). Deze specialiteit wordt veel aangeboden door theesalons in heel Engeland.
RECEPT
> 1 theelepel zwarte theeblaadjes (Darjeeling, Ceylon, Assam)
> 200 ml vers koud water opgewarmd tot 100℃
> 10 ml melk
Doe de theeblaadjes (gebruik een thee-ei) in een theekopje. Giet heet water in het theekopje en laat de thee 2 à 5 minuten trekken (afhankelijk van je persoonlijke voorkeur). Verwijder het thee-ei en voeg de melk toe aan de thee. Laat de thee 6 minuten staan zodat het de optimale drinktemperatuur van 60-65℃ bereikt. Hierdoor ontstaat er een donkere dieprode thee met een sterke, volle smaak.
IVAN CHAY / KOPORSKY CHAY = gefermenteerde bloementhee
(Rusland)
Dit verborgen juweeltje van een drank, gemaakt van wilgenroosjes, kent men al heel lang in het oude Rusland. In elke laag van de bevolking drinken ze dagelijks deze geneeskrachtige Ivan thee boordevol vitamine C. Volgens het verhaal is Ivan een dorpsjongen die graag pronkt met zijn rode shirt. Hij dwaalt regelmatig langs het bos door de bloemen en grassen om de heilzame werking ervan te bestuderen. Dorpelingen zien de jongen met het rode shirt in de verte ronddwalen. ‘Dat is Ivan, thee’ (‘thee’ staat in Rusland synoniem voor ‘zeker’). Als Ivan verdwijnt, verschijnen er plotseling scharlakenrode bloemen op de plekken waar hij vaak loopt.
KOPORSKY
De naam koporsky komt van het historische dorpje Koporye dat in de buur van St. Petersburg ligt. Rondom dit dorp kent men de bloementhee al heel lang. Door het verbod op de ‘stimulerende’ Chinese thee maakt men als alternatief thee van de bladeren van de wilgenroosjes. Voor een kopje thee gebruikt men alleen het gedroogde blad. Na het zien van de productie van gefermenteerde thee, past men het proces aan. Men gaat de bladeren net zo behandelen als de theeblaadjes in China. Deze aromatische gefermenteerde thee begint zich door heel Rusland te verspreiden. Door de enorme populariteit verkoopt men deze thee (gemengd met Chinese zwarte thee) ook als zwarte thee. Het bedrog komt uiteindelijk aan het licht. In 1815 verbiedt de overheid de teelt en verkoop van deze namaakthee op Russisch grondgebied. Ondanks het verbod neemt tegen het einde van de 19e eeuw de illegale verkoop van deze namaakthee dramatisch toe. In 1888 komt er een verbod om kruidenmengsels, kruiden en concentraten onder de naam ‘thee’ te verkopen. In 1920 vinden de Sovjetautoriteiten dit verbod niet meer nodig. De productie van Ivan thee komt weer op gang, maar nu als geneeskrachtige kruidendrank.
RECEPT
> 1 eetlepel wilgenroosblaadjes
> 250 ml heet water (100℃)
Doe de blaadjes en het water in een thermosfles en laat de infusie 6 uur trekken. Hierdoor ontstaat er een zachte aangename kruidendrank met een aards aroma en lichtzoete smaak. Drink voor elke maaltijd ¼ glas van deze geneeskrachtige infusie.
SIDERITIS / ÇAJ MALI / MURSALSKI / TSAI TOU VOUNOU = (Griekse) bergthee / herdersthee / ijzerthee
(Griekenland, Albanië, Bulgarije)
Sideritis komt van het Griekse ‘sidirou’, wat ijzer betekent. Deze geneeskrachtige plant, al bekend bij de oude Grieken, groeit voornamelijk in de bergen van Griekenland, Albanië en Bulgarije. Het aromatische kruid groeit op een hoogte vanaf circa 1000 meter en gedijt het beste in een rotsachtige omgeving. Afhankelijk van de omgeving en hoogte ontwikkelt het kruid verschillende ingrediënten en aroma’s. Traditioneel wordt sideritis geplukt door herders als ze met hun kuddes op pad zijn en door bergnomaden. Ze drinken deze kruidenthee om de spijsvertering te bevorderen, het immuunsysteem te versterken maar ook om vele andere gezondheidsvoordelen. Deze medicinale drank is een belangrijk onderdeel van het ‘medicijnkastje’ van de herder. De herders maken dit gezonde drankje door de bloemstengels in kokend water te laten trekken. Çaj mali betekent ‘thee van de berg’ en is in Albanië de nationale thee. Albanezen verzamelen gewoonlijk in de zomer en herfst grote hoeveelheden sideritis zodat ze tot de lente voldoende voorraad hebben. In Albanië voegt men zelfs wat boter toe aan deze kruidendrank om griep en verkoudheid te verslaan. In het Bulgaarse Rodopegebergte staat de Mursalski thee ook wel bekend als ‘de thee van het lange leven’. Dit vanwege de vele positieve effecten die de theedrinker ervaart. In Bulgarije kent men deze planteninfusie plaatselijk als ‘Viagra-thee’ of ‘Bulgaarse superthee’.
RECEPT
> 300 ml water
> 1 bloemstengel gedroogde sideritis
> honing naar smaak
> enkele druppels citroensap
> optioneel: 1 theelepel boter
Breng in een pan het water aan de kook. Voeg de bloemstengel toe en laat het zachtjes koken tot er een goudgele kleur verschijnt (5 à 10 minuten). Verwijder de bloemstengel en serveer direct met wat honing en citroensap. Hierdoor ontstaat er een zacht geurende drank met een aangename aardse en licht kruidige smaak en een vleugje citroen.
TEETIED = Oost-Friese theetijd
(Duitsland ~ Ammerland)
Rond 1670 introduceren Nederlanders het drinken van thee in Ostfriesland. In het noordelijkste stukje Duitsland (Ammerland), tegen de provincie Groningen aan, heeft men er een echte theecultuur van gemaakt. En nog steeds wordt deze theetraditie in ere gehouden. Ze beschouwen het als ene goede gewoonte om de gasten bij aankomst een kopje thee aan te bieden. In 2016 erkent de Duitse UNESCO-commissie deze theecultuur zelfs als immaterieel cultureel erfgoed. Teetied is een gezellig moment waarbij tot vier keer per dag samen drie kopjes thee worden gedronken. Tijdens het ontbijt, het elfuurtje (de ochtendpauze), rond drie uur 's middags (theetijd) en tot slot 's avonds. Traditioneel wordt er een speciaal servies gebruikt dat bestaat uit een theebus, theepot en bijbehorende theekopjes. Ze bereiden deze thee met 'zacht' water uit de regio. Volgens een precies ritueel gaat er eerst een 'kluntje' (= kandijsuiker) in het theekopje. Daarna volgt de thee en als finale gaat er een 'wulkje' (= slagroomwolkje) op de thee. Het lepeltje wordt niet gebruikt om te roeren maar pas in het theekopje geplaatst als men geen thee meer wil. Men verwacht dat iedereen tenminste drie kopjes thee drinkt. De thee die men gebruikt is een Oost-Friese melange van zwarte theesoorten. Deze theesoorten haalt men uit Assam, Ceylon, Java, Sumatra en Darjeeling.
RECEPT
> 1 klontje kandijsuiker
> 200 ml heet water
> 1 theelepel zwarte theeblaadjes
> 1 theelepel slagroom
Verwarm de theepot voor. Doe de thee in de theepot en giet het hete water op de thee. Laat de thee precies 5 minuten trekken. Doe de kandijsuiker in het theekopje. Schenk nu de thee door een zeefje in het theekopje maar niet direct op de kandijsuiker. De kandijsuiker knispert maar mag niet te snel oplossen. Giet nu de slagroom langzaam 'tegen de klok in' op de rand van het theekopje. Hierdoor krijg je het beroemde slagroomwolkje op de thee. Deze thee hoor je NIET te roeren. Hierdoor ontstaat er een romige thee waarbij je eerst de slagroom proeft, dan de thee en als laatste het zoete 'kluntje'. Bij het tweede en derde kopje schenk je alleen nog thee in het kopje en herhaal je het slagroomritueel. De kandijsuiker smelt zo langzaam dat je deze voor alle drie kopjes thee kan gebruiken.
NOORD-AMERIKA
IJSTHEE
(Verenigde Staten van Amerika)
Eind 1640 introduceert de Nederlander Peter Stuyvesant thee in Nieuw-Amsterdam. In de huishoudens van de hogere klasse immigranten maakt men van thee drinken al snel een vast ritueel. Net als in Europa bezitten zij kostbare porseleinen theeserviezen. In 1664 nemen de Britten de controle van de stad over. Men zet de theetraditie voort zoals ze gewend zijn in Engeland. De naam van de stad verandert in ‘New York’. Thee drinken groeit in populariteit in zowel de stad als daarbuiten. Nadat men zware belastingen heft op dit ‘luxe’ product, begint de Amerikaanse thee traditie te veranderen. Thee drinken ziet men zelfs een lange tijd als onpatriottisch.
THE KENTUCKY HOUSEWIFE
Na ruim twee eeuwen herstelt de relatie met de Britten en neemt de populariteit van thee weer toe in Amerika. Het kookboek ‘The Kentucky Housewife’ uit 1839 beschrijft het recept van Lettice Pierce Bryan voor thee punch. Men zet eerst 700ml zeer sterke zwarte thee en giet dit kokend heet over 500gr suiker. Daarbij voegt men 240ml gezoete room en een fles lichtrode wijn (Claret) of droge Champagne. De punch serveert men warm (even verhitten tot het bijna kookt) of geheel koud in glaasjes. In het midden van de 19e eeuw begint men ijsthee te drinken als een op zichzelf staande drank. In ‘The Saturday Evening Post’ wordt in 1857 tweemaal een artikel gepubliceerd waarin men thee als zomerdrankje aanbeveelt.
HOUSEKEEPING IN OLD VIRGINIA
In 1879 publiceert het kookboek ‘Housekeeping in Old Virginia’ het eerste recept van Marion Fontaine Cabell Tyree. Volgens het recept kookt men groene thee die daarna de hele dag moet trekken. Deze koude thee giet men in bekers gevuld met ijs en twee theelepels suiker. Mevrouw Tyree hield ook van wat citroen in haar koude drankje.
BOSTON COOKING SCHOOL
Het hoofd van de ‘Boston Cooking School’, Mary Johnson Baily Lincoln, presenteert haar recept voor gezoete ijsthee in 1884. In het recept gebruikt men zwarte thee die men over ijs, citroen en twee suikerklontjes schenkt. In de Verenigde Staten serveert men circa 85% van de geconsumeerde thee koud. De zoete variant serveert men voornamelijk in de zuidelijke staten. De zwarte variant serveert men in de meeste andere staten. Tegenwoordig kent men vele variaties ijsthee en is dit verfrissende drankje wereldwijd ongekend populair.
ZUID-AMERIKA
GUAYUSA = wayusa
(Ecuador, Colombia, Peru)
Dit energierijke drankje (wat technisch gezien geen thee is) wordt meestal gedronken op feesten en lokale festivals. Tegenwoordig kan je ook deelnemen aan een guayusa-ritueel bij de lokale bevolking. Hiervoor moet je bereidt zijn om vroeg op te staan. De groenblijvende guayusaboom (Ilex Guayusa), een soort hulst, groeit in de Amazone langs de Napo rivier in Ecuador en Peru. De inheemse Jívaro indianen consumeerden vroeger al dagelijks een aftreksel van dit stimulerende drankje. Hierdoor bleef men ‘s nachts wakker voor de jacht en uit angst voor de vijand. Een kopje tropische guayusa bevat evenveel cafeïne als een kopje koffie (maar dan zonder de nadelige gevolgen). Daarnaast zit het ook boordevol nuttige antioxidanten. De bladeren bevatten vitamine C en D maar ook kalium, magnesium, zink, calcium en chroom. De euforische stofjes theobromine en theofylline tref je ook aan in deze superbladeren.
RECEPT
> gedroogde guayusa bladeren
> water
Doe bij zonsondergang de gedroogde bladeren en koud water in een ketel. Breng het op een vuur aan de kook en laat het twee uur zachtjes sudderen. Zet de ketel naast het vuur. Plaats de ketel pas vlak voor zonsopgang weer op het vuur. Hierdoor ontstaat er een grasachtige drank met een zachtzoete smaak. Schenk bij het ontwaken voor iedereen een kopje van dit cafeïnerijke drankje in.
MATÉ DE COCA = coca thee
(Argentinië, Bolivia, Colombia, Ecuador, Peru)
Deze geestverruimende thee drinkt men vooral in de landen die grenzen aan het Andesgebergte. In Argentinië, Bolivia, Colombia, Ecuador en Peru is coca thee legaal. Tegenwoordig drinkt men de thee, gezoet met wat suiker of honing, vooral na de maaltijd om de spijsvertering te bevorderen. De cocaplant (Erythroxylum Coca) groeit op grote hoogte in het Andesgebergte. Omdat vloeistoffen minder snel koken op grote hoogte duurt het langer voor de thee klaar is. Vroeger werd deze plant door de Inca’s als heilig en magisch beschouwd. Men consumeerde de bladeren bij bepaalde rituelen. Door zowel mannen als vrouwen wordt er dagelijks op de blaadjes gekauwd voor een betere ademhaling en uithoudingsvermogen. Cocablad bevat een natuurlijke vorm van cocaïne. Een kopje coca thee gemaakt van 1 gram cocabladeren (precies genoeg voor 1 kopje thee) bevat circa 4,2mg natuurlijke cocaïne. Een mild stimulerend kopje thee die echter wel een positief testresultaat oplevert bij een drugstest. Daarnaast bevatten de bladeren calcium, fosfor, ijzer en vitamine A, B1, B2, B6, C en E.
RECEPT
> verse of gedroogde cocabladeren
> heet water
Dompel de cocabladeren onder in een kopje heet water. Hierdoor ontstaat er een groengele kruidenthee die mild bitter smaakt.
TERERÉ = Paraguaythee
(Paraguay, Brazilië)
Dit sociale drankje drinkt men vooral in Paraguay en de deelstaat Mato Grosso do Sul in het zuidwesten van Brazilië. Traditioneel gebruikt men hiervoor een guampa (= traditionele drinkbeker gemaakt van koeienhorens). Tegenwoordig maakt men gebruik van bekers die van aluminium, glas, keramiek, hout of leer zijn gemaakt. Deze kan je laten pimpen naar eigen wens. Door het subtropische klimaat drinkt men de hele dag door tereré om het vochtgehalte op peil te houden. In het straatbeeld tref je veel inheemse mensen aan met de kenmerkende beker en thermosfles met ijswater of limonade. Tereré wordt bij voorkeur in gezelschap gedronken. Gezellig slurpend en zittend in een kring vult men de drinkbeker regelmatig bij met ijswater. En vooral delen met iedereen die in de buurt is. Het afwijzen van tereré is daarom erg onbeleefd. Tereré maakt men van dezelfde plant als de yerba maté, de groenblijvende matéplant (Ilex Paraguariensis). Deze plant groeit alleen in Argentinië en in de grensstreek met Brazilië en Paraguay. Van oudsher wordt tereré gedronken door de Guaraní, een Paraguayaanse volksstam, voor het stimuleren van energie. De bladeren bevatten naast vitaminen ook nog cafeïne, calcium, magnesium, mangaan, natrium, kalium en ijzer. Ook is het gebruikelijk om geneeskrachtige kruiden toe te voegen aan tereré.
RECEPT
> kleine blaadjes van de matéplant
> ijskoud water
Doe de blaadjes in een drinkbeker tot deze halfvol zit. Zet de drinkbeker een beetje schuin en voeg een beetje ijskoud water toe. Laat de drank even trekken. Hierdoor ontstaat er gelig fris drankje die niet bitter smaakt. Deze verfrissende drank wordt gedronken met een bombilla (= metalen filterrietje). Het eerste slokje is niet lekker en spuug je uit.
YERBA MATÉ = maté thee
(Argentinië, Paraguay, Uruguay, Brazilië)
Het drinken van yerba maté wordt gezien als een teken van vriendschap. De gastheer bereidt de drank in een gedroogde kalebas (= maté/drinkbeker) en neemt de eerste, meest sterke en bittere, slok. Daarna geeft hij de maté door aan de persoon naast hem. De gastheer zorgt voor het aanvullen van de maté met warm water en voor het doorgeven aan de volgende persoon. Als een Zuid-Amerikaan een yerba maté deelt, moet men dat beschouwen als een groot compliment. De groenblijvende matéplant (Ilex Paraguariensis) groeit alleen in Argentinië en in de grensstreek met Brazilië en Paraguay. Van oudsher wordt yerba maté gedronken door de Guaraní, een Paraguayaanse volksstam, om de algemene gezondheid te bevorderen. Een supergezond drankje die het immuunsysteem versterkt en veroudering tegengaat. De bladeren bevatten naast vitaminen ook nog cafeïne, calcium, magnesium, mangaan, natrium, kalium en ijzer.
RECEPT
> gedroogde knopjes en blaadjes van de matéplant
> warm water (max. 75℃)
Vul een maté of drinkbeker voor 2/3 met de knopjes en blaadjes. Maak hierin een kuiltje en schenk het warme water rustig in het kuiltje. Laat de infusie enkele minuten trekken. Hierdoor ontstaat er een kruidige drank met een licht bitterzoete smaak. Deze theeachtige drank wordt gedronken met een bombilla (= metalen of houten filterrietje).
©DeOudeTheepot
Reacties
Let op: HTML wordt niet vertaald!