RECEPT VOOR CIRCA 30-40 KOEKJES
ingrediënten
- 160 gram gezeefde zelfrijzend bakmeel
- 120 gram in blokjes gesneden boter
- 80 gram suiker
- 3 gram zout
- geraspte citroenschil
- 25 gram suiker
bereidingswijze
- kneed in een kom het zelfrijzend bakmeel, de boter, 80 gram suiker, het zout en de citroenrasp tot een samenhangende bal
- maak een rol van het deeg (circa 3 cm doorsnee) en wentel deze door 25 gram suiker
- laat de rol opstijven in de koelkast
- verwarm de oven voor op 150°C en bekleed een bakplaat met bakpapier
- snij de deegrol in plakjes van 1-1,5 cm en leg de deegplakjes op de bakplaat met bakpapier
- plaats de bakplaat midden in de oven en bak de Goudse moppen in circa 20 minuten gaar en heel lichtbruin
- haal de Goudse moppen van de bakplaat en laat ze afkoelen
GESCHIEDENIS
De Goudse mop* is een traditioneel rond oud-Hollands koekje omhuld met suiker. Ze worden ook wel botermoppen of suikerkoekjes genoemd. Goudse moppen worden gemaakt van ‘zetdeeg’ omdat je het eenvoudig met de hand in elkaar zet en dus in een handomdraai klaar hebt. Zodra het meel goed is gemengd met de andere ingrediënten ben je al klaar. Hoe langer je kneed, des te taaier het eindresultaat wordt. Een belangrijke stap in dit proces is het laten rusten van het deeg. Bij voorkeur in de koelkast zodat de boter weer kan opstijven. Het deeg wordt hierdoor wat harder, is handelbaarder en zal minder snel uitvloeien. Daarnaast komen eventueel gevormde glutenstrengen weer tot rust en dát zorgt voor een brosser koekje. Laat je het deeg langer rusten (één nacht), dan kristalliseert de boter met de suiker en dát zorgt voor een mooier en gekleurder koekje.
* Een mop is een term die vroeger is gebruikt om een bepaalde vorm of grootte (langwerpig of rond) van een klomp of brok steen aan te geven. Een mop is in het algemeen streektaal om o.a. een koekje aan te duiden.
FAMILIE PUNSELIE
Volgens het verhaal van Bakkerij Punselie, komt de Goudse mop van oorsprong uit hun bakkerij. Punselie is de achternaam van een Zwitserse familie waarvan Hans Jacob Bünzli* (Jakob) als eerste van de familie naar Nederland komt. Jakob trouwt met Elisabeth Brise op 26 augustus 1766 in de Haagse Nieuwe Kerk. Zijn zoon, Jacob Bünzli, trouwt met Johanna van Leeuwen op 6 mei 1792 in de Goudse Sint-Janskerk. De oprichter van de koekjesfabriek, Johannes Punselie, is de kleinzoon van Jacob uit 1768.
* De familienaam begint als Bünzli, maar kom je in officiële documenten ook tegen als Buenzli, Buntzly, Buntzlij, Benzley, Puntselie, Puntzelie, Punceli, Punseli, om uiteindelijk te eindigen met de huidige naam Punselie.
| naam | geboren | overleden |
|---|---|---|
| Hans Jacob Bünzli (Jakob) | 29 april 1736 Wildberg Zwitserland | 5 juni 1771 Den Haag |
| Elisabeth Brise | 10 augustus 1745 Utrecht | 26 september 1794 Den Haag |
| Jacob Bünzli | 20 september 1768 Den Haag | 1 november 1831 Gouda |
| Johanna van Leeuwen | 31 maart 1769 Gouda | 11 februari 1847 Gouda |
| Johannes Punselie | 8 mei 1849 Groenendaal | 28 augustus 1934 Gouda |
xxx
GOUDA
Vanaf 1872 verspreidt de koekjesfabriek in het Zuid-Hollandse plaatsje Gouda een heerlijke koekjesgeur in en rondom de Tuinstraat. Johannes specialiseert zich in het bakken van verschillende soorten koekjes waaronder ook de Goudse mop. In eerste instantie huurt Johannes een klein deel van het pand in de Tuinstraat, maar door de jaren heen wordt er steeds meer ruimte omheen bij gehuurd. Inmiddels heeft de koekjesfabriek zo’n 2500m2 fabrieksruimte in gebruik (Tuinstraat 10, 12, 14 en 16a en Spieringstraat 121). Verscholen tussen de woonhuizen in het centrum van Gouda, bakt men per uur zo’n 40.000 koekjes. De zoon van zijn broer Bertus, neefje Johannes, neemt aan het begin van de 20e eeuw de koekjesfabriek van zijn oom over. De zoon van deze Johannes, Bertus én bedenker van het beroemde stroopkoekje Punselie, volgt zijn vader op. Als Bertus in 1977 met pensioen gaat, zetten zijn twee zonen, Ronald en Hendrik de bakkerij voort.
AFSCHEID RON PUNSELIE
Na de dood van Henk, in 1983, gaat Ron alleen verder met het runnen van de bakkerij tot de huurbaas in 2024 het contract voor de verhuur van de fabriekspanden niet langer wil verlengen. Op zaterdag 24 augustus is voor dit nostalgische bakkersbedrijf de koek definitief op en kunnen de laatste bezoekers afscheid nemen van de winkel, nog een laatste rondleiding krijgen door de fabriek en voor de allerlaatste keer een voorraad ovenverse koekjes inslaan. Er wordt gesproken over een doorstart in een sociale werkplaats, maar de toekomst blijft onzeker vanwege de hoge kosten. Ron geeft in geval van een doorstart de leiding dan graag over aan de jongere generatie. De nieuwe leidinggevende zal in ieder geval geen familielid zijn. De familie Punselie blijft echter wel eigenaar van het bedrijf en de productielijn.
| naam | geboren | overleden |
|---|---|---|
| Johannes Punselie | 30 november 1879 Gouda | 1 april 1952 Gouda |
| Bertus Punselie | 30 oktober 1913 Gouda | 19 september 1985 Rotterdam |
| Hendrik Punseli (Henk) | 3 maart 1948 Gouda | 2 november 1983 Gouda |
| Ronald Punselie (Ron) | circa 1951 |
xxx
ALLERLEI MOPPEN
Anderen beweren dat de Goudse mop niets meer is dan één van de vele soorten boterkoekjes die je kunt kopen in Gouda en dat het dus helemaal geen typisch Goudse lekkernij is. Het bewijs dat de Gouwsche, Goudsche of Goudse moppen al vóór 1872 bestaan, dateert van 15 mei 1869 (zie advertentie midden boven). Maar Nederland kent veel meer moppen dan alleen de Goudse mop. Bijna elke stad of regio heeft zo zijn eigen recept ontwikkeld. En ook buiten onze grenzen vind je deze heerlijke traktatie als lokale specialiteit. De moppen die wij hieronder op een rijtje hebben gezet, zijn niet om te lachen, maar om te bakken (…en natuurlijk om op te eten!!). Bij ‘ingrediënten-receptuur’ staat alleen vermeld wat wij konden achterhalen van de ingrediënten of de receptuur. Het gaat hier nooit om een volledig recept.
| AALTENSCHE MOPPEN of AALTENSE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 29 november 1913 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| ALKMAARSCHE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 14 februari 1906 (zie foto rechtsboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| AMSTELMOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 23 december 1895 (zie foto rechtsonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| APELDOORNSE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Bruine Surinaamse suiker, specerijen en ongepelde amandelen. |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 9 juli 1861 (zie foto linksboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Men zegt dat Jacques Klein Leugemors de echte Apeldoornsche moppen heeft bedacht, maar in een handgeschreven kookboekje van de heer G. Wester (uit 1817, uitgebracht in 1890) wordt er al een recept gevonden van dit ‘vergeten koekje’ (zie foto midden boven) |
| ASSER MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Het deeg wordt uitgerold en de koekjes worden ter grootte van een rijksdaalder uitgestoken. |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 25 augustus 1928 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| BATHMENSE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 1 januari 1955 (zie foto rechtsboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| BAZELMOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: Waarschijnlijk heeft Egbertus Jacobus Berkhoff van bakkerij en grossierderij Berkhoff dit koddige, maar smakelijke koffiekoekje voor de zon- en feestdagen bedacht. |
| OUDSTE BEWIJS: 27 juli 1894 (zie bovenste foto linksonder) |
| HET VERHAAL: Berkhoff’s Bazelmoppen staan bekend als delicieuze theegebakjes en fijn geglaceerde tafelkoekjes. Ook worden ze aangeprezen als voedzaam. Een ‘Baseler Lekkerley’ die wordt verkocht in een trommeltje of blikje (zie bovenste foto rechtsonder) waarbij de naam Baseler Lekkerley doet vermoeden dat deze harde, maar overheerlijke kruidige koekjes geïnspireerd zijn op de Zwitserse Basler Läckerli waarvan wij een Nederlands recept hebben gevonden in het ‘Keukenboek’ uit 1873 (zie bovenste foto midden onder). |
| OVERIGE INFO: Egbertus Jacobus Berkhoff is geboren op 10 februari 1858 in Wisch en overleden op 3 augustus 1944 in Varsseveld. |
| BENTHEIMER MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Bladerdeeg, bruine suiker, karwijzaad (een must!), optioneel zijn koriander, kaneel, piment, komijn en kruidnagel. |
| BEDENKER: Volgens de huidige verpakking bestaat het traditionele familierecept sinds 1874, maar of daar de familie Grossfeld mee wordt bedoeld, is niet bekend (zie bovenste foto’s links- en rechtsonder). |
| OUDSTE BEWIJS: 26 januari 1839 (zie bovenste foto midden onder) |
| HET VERHAAL: Deze pittige koekjes met een bijzondere sterke karwijsmaak zijn vooral te vinden in en rondom de stad Schüttorf (vlakbij Bad Bentheim – Duitsland). Ze worden ook wel kerstkruidkoekjes genoemd omdat ze meestal met Kerstmis worden gegeten. |
| OVERIGE INFO: In het economische crisisjaar 1921 wordt het koekje ook landelijk bekend doordat op diverse noodgeldbiljetten de tekst ‘beroemd, populair en de moeite waard als lekker gebakje’ staat gedrukt. Wij hebben een Nederlands recept gevonden in het ‘Keukenboek’ uit 1873 (zie onderste foto midden onder). ‘Potas’ of ‘pot-as’ is kaliumcarbonaat en wordt gebruikt als een soort bakpoeder). |
| BISMARCKS MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 30 mei 1868 (zie foto hieronder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Het is mogelijk dat dit onbekende koekje vernoemd is naar de appelsoort bismarck. Een kookappel met een harde zure smaak die je met een zoetstof op smaak moet brengen. |
| BODEGRAAFSE MOPPEN of BOREFTSE MOPPEN of BORFTSE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Aan de bovenkant zijn de koekjes iet gebold en de smaak en structuur lijkt op taaitaai. |
| BEDENKER: Waarschijnlijk heeft bakker Johannes Leonardus Roest van brood- en banketbakkerij J.L. Roest aan de Brugstraat 5 (zie foto linksonder) deze smakelijke volkskoekjes bedacht. |
| OUDSTE BEWIJS: 24 december 1868 (zie foto midden onder) |
| HET VERHAAL: Deze seizoenslekkernij werd alleen in de wintermaanden gebakken. |
| OVERIGE INFO: De bakkerij in Bodegraven heeft haar deuren in 1975 definitief gesloten waarna bakkerij T. van Leeuwen aan de Dorpsstraat 64 in Aarlanderveen de receptuur van deze ambachtelijke koekjes heeft overgenomen. Teun heeft uiteindelijk in 2020, op 83 jarige leeftijd, zijn bakkerij ook gesloten. In maart 2025 wordt door Koffiebranderij van Boon tot Bakkie, in samenwerking met bakker van Leeuwen en zijn zoon en bakkerij Hartig & Zoet, de Borftse mop weer nieuw leven ingeblazen. Bodegraven heet in de middeleeuwen Borft en verwijst historisch gezien naar ‘burg’ of ‘burcht’. |
| BOLSWARDER MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 10 juni 1880 (zie foto hieronder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| BONTEPAALSCHE MOPPEN of BONTENPAALTJENS |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 1881 (zie bovenste foto midden onder) |
| HET VERHAAL: Deze Delfshavense lekkernij is door de kleine benedendijks gelegen bakkerij In Den Bonten Paal gebakken in de eerste helft van de 19e eeuw. Tolgaarder Caesar heeft deze traditie nog een tijdje voortgezet nadat de bakkerij was verdwenen. |
| OVERIGE INFO: De tolheffing op de grens van Rotterdam en Delfshaven is in 1835 ingesteld en in 1913 weer opgeheven. |
| BORNSE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 1 januari 1955 (zie foto bij Bathmense moppen) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| BOSSCHE MOPPEN en ST. JANSMOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: De Bossche mop wordt gemaakt met Zeeuwse bloem, honing, kaneel en heeft de dikte van een rijksdaalder. De St. Jansmop wordt gemaakt met roggebloem, honing, blanke en zwarte stroop, koekkruiden, karwij, kummel en heeft de dikte van een lucifersdoosje. De taaitaai-achtige St. Jansmop wordt als grote koek gebakken en vervolgens als vierkante kussentjes verkocht terwijl de dunnere Bossche mop al voor het bakken in vierkantjes ter grootte van een lucifersdoosje worden gesneden. |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 10 augustus 1875 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Er bestaan volgens de advertentie van 10 mei 1888 ook lange Bossche moppen. |
| BOXTELSCHE MOPPEN of BOXTELSE (HONING)MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Tarwemeel, honing, karwijzaad, anijszaad en labis (komt waarschijnlijk van het Latijnse ‘lapis vini’ wat wijnsteen betekent; wijnsteen maakt koekjes krokant i.p.v. taai omdat het voorkomt dat suiker in het deeg gaat kristalliseren). De smaak en structuur van het rechthoekige koekje lijkt op taaitaai. Het deeg moet twee tot vier weken ‘staan’ (letterlijk) voordat het wordt verwerkt en moet door zijn hardheid op een zogenaamde braakbank worden gekneed. Bakkers noemen dit beulswerk. |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 1 januari 1921 (zie foto midden onder) |
| HET VERHAAL: Deze plaatselijke goudbruine lekkernij wordt tweemaal per jaar op een extra markt, in het voorjaar tijdens de biggenmarkt (3 donderdag in april) en in het najaar tijdens de koolmarkt (3 donderdag in oktober), verkocht. Uiteindelijk is de markt en de mop rond 1978 helemaal verdwenen. Dan, tijdens de Oranjebraderie op zondag 27 april 2008, is de ouderwetse Boxtelse mop weer terug bij de kraam van bakker De Leijer. |
| OVERIGE INFO: Sinds deze ambachtelijke koekjes zijn geïntroduceerd op beide markten, worden deze twee markten ook wel de moppenmarkten genoemd. De Heemkundige Studiekring schijnt in het bezit te zijn van een oud Boxtels receptenboek uit 1761 met daarin het recept van dit historische koekje. |
| BREMER MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Kruidnagelpoeder, eieren, melk en bovenop het koekje ligt een halve amandel. |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 23 december 1933 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: Deze bruine koekjes worden traditioneel op de Bremer Freimarkt aangeboden. |
| OVERIGE INFO: De eerste Freimarkt in Bremen is gehouden in 1035 en dichter Konrad Weichberger heeft een gedicht gewijd aan Ischa Freimaak: Bremer Moppen hier, Bremer Kluten daar, volle harten en lege portemonnees – zure snoepjes en zoete snuitjes van de groten tot de kleinen – Alleh! |
| BRIELSCHE MOPPEN of BRIELSE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Er gaat rode kleurstof door het deeg. |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 22 augustus 1883 (zie foto midden onder) |
| HET VERHAAL: De rode kleur van het koekje is een herinnering aan de martelaren van Gorkum waar Den Briel nauw bij betrokken was. |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| BRUNSWIJKSCHE MOPPEN of BRUNSWIJKER MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Frambozen. |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 26 juli 1886 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Duitse koekje uit Brunswijk. |
| BRUSSELSCHE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 15 mei 1869 (zie foto hieronder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| BUDELSCHE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: De koekjes zijn driehoekig. |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 1896 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: Volgens het tijdschrift Taxandria, Noordbrabantsche Geschiedenis en Volkskunde gaat de jeugd op oudejaarsdag in groepjes door de straten en zingt voor elk huis een oud liedje (zie foto linksonder). |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| BUSSUMSCHE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 4 augustus 1904 (zie foto hieronder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| CADZANDSE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: onbekend |
| HET VERHAAL: Rond Sinterklaas komen mensen uit het hele land naar Cadzand om deze tijdelijke ‘Sinterklaasmoppen’ te kopen in plaats van de meer bekende kruidnootjes. |
| OVERIGE INFO: In het pittoreske Cadzand wordt dit heerlijke koekje (zie foto hieronder) sinds 1972 gebakken door Mario en Mildred Leurgans van bakkerij Leurgans aan de Mariastraat 36. Je kunt daar ook moppendeeg kopen om thuis zelf koekjes te maken en af te bakken. Het is een speciale lekkernij die je bij de koffie (of thee natuurlijk) kunt presenteren. |
| CAMPSMOPPEN of CAMPS MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Witte basterdsuiker, ammoniumcarbonaat en melk. De grote ronde koeken hebben een gat in het midden en ze worden bestrooid met rode suiker (zie foto rechtsonder; de kristalsuiker wordt gemengd met rode kleurstof). |
| BEDENKER: bakker Lodewijk Camps in 1918 |
| OUDSTE BEWIJS: onbekend |
| HET VERHAAL: Omstreeks 1870 zet bakker Gerard Camps met zijn zoon Louis (zie foto midden onder) een geïmproviseerde kraam (zie foto linksonder) op de kermis van Horst waarmee de allereerste snoepkraam een feit is. Na de introductie van deze heerlijke koek, die maar 1 cent kost, gaat de omzet omhoog. |
| OVERIGE INFO: Deze legendarische koek is erg geliefd op kermissen en jaarmarkten in heel Noord-Limburg. De zoon van Louis, Jan Leonard (Jean), en zijn kleinzonen Lowie (1924), Gerard (1925) en Piet (1930) hebben de bakkerij aan de Hoofdstraat tot 1974 in bedrijf gehouden en tot in de jaren 90 hebben de drie kleinzonen met de snoepkraam vele kermissen bezocht. Gerard Camps is geboren op 4 juli 1814 in Horst en overleden op 21 mei 1898 in Horst. Lodewijk (Louis) Camps is geboren op 11 februari 1853 in Horst en overleden op 13 februari 1935 in Horst. Jan Leonard (Jean) is geboren op 30 maart 1893 in (onbekend) en overleden op 12 april 1968 in Horst. |
| CITROENMOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 19 december 1903 (zie foto hieronder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| COVÖ MOPPEN of COVÖ RONDJES |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 10 augustus 1939 (zie foto rechtsonder) |
| HET VERHAAL: De Coöperatieve “Volharding” in Winschoten is onderdeel van de coöperatie van bakkerijen De Volharding die op 8 april 1880 is opgericht in Den Haag. De coöperatie is gestart als een samenwerkingsverband van bakkerijen, maar later ook van winkels, apotheken, een ziekenhuis en een uitvaartafdeling. Het doel van de onderneming was het leven van de arbeidersklasse dragelijker te maken én om het klassenverschil te laten verdwijnen. Hun leus was ‘één voor allen, allen voor één. |
| OVERIGE INFO: De voormalige coöperatieve broodfabriek aan de Trekweg in Winschoten had deze lekkere lichte koekjes in de winkel liggen. |
| DALFSCHE MOPPEN, DALFER MOPPEN of DALFSER MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Bruine basterdsuiker, kaneel, peper, koriander en ei. De geur van de koekjes doet denken aan speculaas. |
| BEDENKER: koekenbakker Gerrit Frijling in 1784 |
| OUDSTE BEWIJS: 28 juli 1815 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: Dit unieke streekproduct is per ongeluk door een foutje ontstaan omdat het o.a. te lang in de oven had gezeten. Na het openen van de oven aan de Prinsenstraat 20 ruikt het baksel vreemd, maar wel erg lekker. Ook de smaak van de koekjes is heerlijk. |
| OVERIGE INFO: Pas in de 19e eeuw werd het ambachtelijke koekje met liefelijk bruine dofheid een groot succes door de verkoop op kermissen en jaarmarkten. Bij het familiebedrijf Frijling Banket is op 20 oktober 2011 de allerlaatste mop van de band gerold. Het kruidige koekje wordt te weinig verkocht. Het geheime recept wordt aan Anton van der Most (van bakkerij van der Most) gegeven die het nog op kleine schaal bakt. De Oprechte Dalfser mop is sinds november 2018 officieel aangemerkt als immaterieel erfgoed. Gerrit Frijling is geboren op 7 maart 1756 in Dalfsen en overleden op 3 februari 1833 in (onbekend). |
| DAMSCHE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 19 juli 1931 (zie foto hieronder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Belgisch koekje uit Damme. |
| DELDENSCHE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Lichtbruine basterdsuiker, baksoda, stukjes amandel, amandelextract, kaneel, kruidnagel, gember, foelie, nootmuskaat, koriander, kardemom en anijszaad. De smaak van het koekje doet denken aan speculaas met een vleugje amandel. |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 2 september 1905 (zie bovenste foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Deze tamelijk harde, brosse koekjes zien er een beetje grof uit door de duidelijk herkenbare amandelstukjes. Een bijzondere smaakexplosie die je in een klein formaat (circa 5 cm; zie onderste foto midden onder) en groot formaat (circa 8 cm) kunt kopen. Al rond 1905 wordt dit befaamde streekbaksel door bakker Albertus Gerhardus (roepnaam Bart) Hemmelder van Lunchroom en banketbakkerij A.G. Hemmelder aan de Langestraat 8 gebakken (zie bovenste foto midden onder). |
| DENEKAMPER MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 24 juli 1928 (zie foto hieronder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| DIEPENVEENSE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 1 januari 1955 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: bakker Joop Paalman van brood- en banketbakkerij J. Paalman aan de Dorpsstraat 8 heeft de Echte Diepenveense Moppen in koektrommeltjes verkocht, maar het is onbekend of hij ook de bedenker ervan is. Joop (Jo) is geboren op (onbekend) en overleden in de zomer van 2000. |
| DIERENSCHE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 7 juli 1898 (zie foto midden onder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Op 11 juli 1902 koopt Willem Bosman de bakkerij aan de Hoogestraat 16 (voorheen huis nr. 62) van Gerrit Jan Bitters. De opa van Gerrit Jan, bakker Steven Jacobs Bitters, is waarschijnlijk rond 1803 gestart met de bakkerij in Dieren. Aangezien Willem Bosman pas in 1903 met zijn bakkerij is gestart, vermoeden wij dat we deze Dierensche specialiteit te danken hebben aan de familie Bitters. Steven Jacob Bitters is geboren op 20 december 1783 in Dieren en overleden op 30 mei 1823 in Dieren. Gerrit Jan Bitters is geboren op 31 maart 1850 in Dieren en overleden op 5 april 1935 in Dieren. Willem Bosman is geboren op 3 april 1875 in Brummen en overleden op 7 september 1945 in Dieren. |
| DOESBURGSCHE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Stukjes amandel. |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 27 juli 1894 (zie foto midden onder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Proeverij de Stadstuin bakt deze authentieke brosse amandelkoekjes nog steeds volgens het strikt geheime recept uit, volgens zeggen, de 17e eeuw en serveert ze bij een kopje koffie. |
| EGMONDER MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 19 januari 1907 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| ELLECOMSCHE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 14 september 1908 (zie foto rechtsboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Bakker G.P. Troost van bakkerij Troost aan de Zutphensestraatweg 20 heeft met dit lokale koekje een zilveren medaille gewonnen op de Bakkerijk-Tentoonstelling in Enschede (9-15 september 1908). |
| ENSCHEDESCHE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 14 februari 1913 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| FRANEKER MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 14 september 1876 (zie foto rechtsboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| GEELSCHE MOPPEN of GEELSE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Eieren, melk, baksoda en Belgische saffraan. |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 1937 (zie foto midden onder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Het recept van dit in 2020 erkende streekproduct is vanaf 1985 in de vergetelheid geraakt, maar dankzij een oud bakkersschriftje uit 1932 van bakker Willy Goossens weer in ere hersteld. Met de twee folkloristische recepten uit dit schriftje is bakker Peter Steurs en echtgenote Astrid Clonen (zie foto linksonder) uit het Belgische Geel gaan experimenteren (de werkwijze ontbrak bij de recepten). Oudere klanten vinden het eerste baksel dat Peter maakt ‘voor rijke mensen’ , maar de smaak is wel net als vroeger. Ook zijn deze saffraankoekjes iets kleiner dan vroeger. Deze vrij harde lekkernij moet zachter worden gemaakt en dat doen de Belgen blijkbaar bij voorkeur met behulp van jenever. Sinds 1 december 2023 zet bakker Bassir deze mooie traditie voort. |
| GEKRUIDE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 11 juli 1929 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| GELDERSCHE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 8 augustus 1886 (zie foto rechtsboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| GEMBERMOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 17 september 1894 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| GOESCHE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 22 november 1880 (zie foto rechtsboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: In 1880 wordt dit ouderwets lekkere koekje al naar Soerabaja verscheept. Bij De Smulkamer aan de Lange Vorststraat 9 wordt dit ‘smulkoekje zonder E-nummers’ nog steeds gebakken (zie foto rechtsboven). |
| GOOISCHE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Witte basterdsuiker en de koekjes worden afgelakt met eigeel voor het bakken. |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 6 juli 1878 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Bakker Antonius Andreas Kuijer begint in 1892 een brood- en banketbakkerij aan de Cattenhagestraat 29 in Naarden en begint zich te specialiseren in het bakken van de ‘echte Gooische mop’ (vanaf pag. 156). Op de Amsterdamse bakkerstentoonstelling in 1894 ontvangt hij de hoogste onderscheiding voor al zijn noeste arbeid. Zijn zoon Johannes Alphonses Maria breidt in de jaren 30 de productie uit en brengt door middel van vertegenwoordigers zijn Gooise streekproduct in heel Nederland aan de man. Door de oorlog wordt dit project helaas gestopt. Gelukkig zijn er bakkers in het Gooi, maar ook daarbuiten, die deze moppen van het Gooi nog steeds verkopen. Antonius Andreas Kuijer is geboren op 30 november 1860 in Driebergen-Rijsenburg en overleden op 19 augustus 1936 in Laren. Johannes Alphonses Maria Kuijer (Johan) is geboren op 26 mei 1894 in (onbekend) en overleden op 5 december 1974 in Laren. |
| GOUDMOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: Officieel banketbakker Hendrik Hein Krop (Hein), maar wij vermoeden dat zijn vader bakker Hilbrand Krop de bedenker is van deze Steenwijkse lekkernij. De chronologie van de vroegste vermelding van de Goudmoppen en de start van de banketbakkerij van Hein werpt vraagtekens op: of Hein is niet de bedenker van de goudmop of hij heeft de goudmop al voor de start van zijn banketbakkerij aan de man gebracht, maar het is ook mogelijk dat hij al voor 1875 is gestart met zijn banketbakkerij. Ook de advertenties met en zonder Jr. in de naam geeft volgens ons aan dat zijn vader Hilbrand al goudmoppen heeft gebakken. |
| OUDSTE BEWIJS: 23 augustus 1875 (zie foto midden onder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Dankzij zijn eigen goudmoppen krijgt Hein in Steenwijk de bijnaam ‘goldmoppe’. Hein opent in 1879 een banketbakkerij aan de Oosterstraat 36 en ontvangt in 1883 en in 1886 een eervolle vermelding voor zijn lokale lekkernij tijdens de Amsterdamse bakkerstentoonstelling. In 1889 ontvangt hij een verguld zilveren medaille tijdens de bakkerstentoonstelling in Bolsward (6 – 13 augustus 1889). Hendrik Hein (Hein) is geboren op 9 november 1851 in (onbekend) en overleden op 27 oktober 1938 in (onbekend). |
| GRONINGER MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 1808 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| HAAGSCHE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 1808 (zie foto linksboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| HANDELSE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Het recept schrijft 6,5 pond meel, 3 pond honing, 3,5 pond zeer donkerbruine suiker, 1 pond witte stroop en een half ons kruiden. Het deeg moet circa 3 weken blijven liggen om te ‘besterven’ waarna het op platen, die flink met boter zijn ingevet zodat de koekjes kunnen uitlopen, wordt afgebakken. |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 1965 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: Dit religieuze koekje wordt speciaal gebakken voor de dagen dat de processie van uit Valkenswaard (29 juni) en Geldrop (30 juni) naar Handel komt. |
| OVERIGE INFO: Deze lokale lekkernij wordt al in de tweede helft van de 19e eeuw gebakken door bakker Johannes Leonardus van den Heuvel volgens een oud recept. Eén van zijn zoons heeft deze traditie nog voortgezet in de 20e eeuw. Johannes Leonardus is geboren op 7 maart 1854 in Aarle-Rixtel en overleden op 4 februari 1932 in Aarle-Rixtel. |
| HARLINGER MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 26 mei 1887 (zie foto rechtsboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| HAZELNOOTMOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 6 februari 1953 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| HEELSUMSCHE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 15 juli 1927 (zie foto rechtsboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| HELDERSCHE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 3 oktober 1874 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Het is niet bekend of de vanille in deze krokante koekjes een standaard ingrediënt is of alleen met Pinksteren wordt toegevoegd. |
| HILLEGOMSCHE MOPPEN of HILLEGOMMER MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: oktober 1929 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| HOLLANDSCHE VINGER MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 13 juli 1799 (zie foto rechtsboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| HOLTER MOPPEN of HOLTERBERG MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 2 juli 1992 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Bij Brasserie & IJssalon De Biester aan de Stationsstraat 10 serveren ze bij een kopje thee of koffie dit unieke en zelfgebakken möpke van Jan (zie foto rechtsonder). |
| IJLSTER MOPPEN, KJIPMANTSJES of KYPMANTSJES |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: De koekjes zijn gemaakt van pepernotendeeg. |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 1882 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: Traditioneel wordt deze IJlster lekkernij op het ijs verkocht door kypmantsjes (kyp = korf / mantsjes = mannen) ofwel koopmannen. |
| OVERIGE INFO: Het oorspronkelijke recept voor deze soort van grove moppen is volgens de verhalen bedacht in 1860 door een lokale bakker. In de loop van de tijd is het originele recept verloren gegaan, maar in 1979 schrijft de cultuurraad, ter gelegenheid van de stadsfeesten, een bakwedstrijd uit met als doel weer een nieuw recept te bedenken. |
| KANEELMOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 19 april 1929 (zie foto rechtsboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| KEPPELSCHE MOPPEN of KEPPELER MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: bakker Johannes Martinus Maandag vóór 1899 |
| OUDSTE BEWIJS: 22 juli 1899 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: De firma J.M. Maandag & Zoon aan de Dorpsstraat 12 gaat over van vader op zoon Derk-Jan en op kleinzoon Johannes Martinus. Dit zozeer geroemde délicieus theegebak heeft een fijne frisse én aromatische smaak. Johannes Martinus Maandag is geboren op 12 juli 1846 in Doesburg en overleden op 24 april 1915 in Laag-Keppel. Derk-Jan Maandag is geboren op 1 september 1873 in (onbekend) en overleden op 15 december 1945 in (onbekend). Johannes Martinus Maandag is geboren op 27 april 1907 in Laag-Keppel en overleden op (onbekend). |
| KEULSCHE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 28 maart 1789 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| KLEEFSCHE MOPPEN of CLEEFSCHE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Tarwemeel, basterdsuiker, honing, rozenwater, gestote (= fijn gemalen) nagelbollen (nagelbollen zijn een goedkopere variant van kruidnagels), gemalen gember en gemalen kurkuma. De koekjes hebben de dikte van een vinger en de lengte van een halve vinger. |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 1761 (zie foto rechtsboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Een loot’ of ‘lood’ is een gewichtsmaat voor circa 15 gram. |
| KLOOSTERMOPPEN of KLOOSTERMOPJES |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: De koekjes zijn langwerpig en bevatten kummel. |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: onbekend |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Uiteraard is deze mop vernoemd naar de forse rode oud-Hollandse baksteen waarmee veel stads- en kloostermuren zijn gebouwd. |
| KOUDEKERKSE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Bovenop het koekje zit een puntje en de smaak doet denken aan speculaas en anijs. |
| BEDENKER: Waarschijnlijk is Gillis Izeboud of Pieter Izeboud de bedenker van dit mysterieuze koekje (opa resp. vader van Iman Izeboud). |
| OUDSTE BEWIJS: 12 april 1995 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Bakker Iman Izeboud neemt op 26 juni 1974 de bakkerij aan het Dorpsplein 2 van zijn vader Pieter over. Daar worden de donkerbruine koekjes volgens een geheim recept gebakken. Bakker Koppejan neemt de receptuur en de bakkerij vanaf 13 april 2006 over, maar moet het puntje bovenop het koekje nog in de vingers krijgen. Van oudsher wordt Koudekerk, door gebrek aan gebak, ook wel ‘moppendorp’ genoemd en de Koudekerkenaren ‘moppenvreters’ omdat de Koudekerkse mop de enige lekkernij is dat te koop wordt aangeboden. |
| KRÄUTER MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Bloem, bruine suikerstroop, bruine basterdsuiker, kandijsuiker, anijs, kaneel, koriander, kruidnagel, piment en amandelen. De smaak doet denken aan kerst. |
| BEDENKER: familie Klein |
| OUDSTE BEWIJS: onbekend |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Deze kruidenmoppen (zie foto linksonder) uit het Duitse Aken zijn vers gebakken een hard en knapperig ‘gebakje’ met een stevige bite door de gekarameliseerde suikeringrediënten. Ze worden zacht als je ze blootstelt aan vochtigheid waardoor de oosterse kruidigheid echt tot zijn recht komt. De kruidenmix (= peperkoekkruiden) is een geheim recept dat van generatie op generatie wordt doorgegeven in het familiebedrijf Klein dat sinds 1912 bestaat. |
| KRENTENMOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 17 februari 1875 (zie foto rechtsboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| KRUIDMOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Anijszaad. |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 9 januari 1863 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Deze kleine (circa 3 cm) krokante streekkoekjes of super grote strooimoppen zijn vooral populair rond Sinterklaas. In West-Friesland heeft iedere bakkerij zijn eigen recept voor dit knapperige seizoensproduct met een vleugje anijs. |
| LEIDSCHE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 16 februari 1904 (zie foto rechtsboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| LOCHEMSCHE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 2 november 1935 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| LUNTERSCHE MOPPEN of LUNTERSE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 4 mei 1934 (zie foto rechtsboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| MARKELOZE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 1 januari 1955 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| MEPPELER MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 25 juni 1904 (zie foto rechtsboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| MIDDELBURGSCHE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 4 september 1931 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| NEERBOSSCHE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 7 juli 1937 (zie foto rechtsboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| NIEUWJAARSMOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 1 december 1922 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Dit traditionele koekje wordt in Venlo op oudejaarsavond bij een glaasje likeur aangediend. |
| NIJKERKER MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 1874 (zie foto rechtsboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: in het boek ‘BATO een boek voor het jonge Nederland’ uit 1874 (pag. 54) worden o.a. deze koekjes besproken als eigenaardige snoeperij van de Hollanders |
| NIJMEEGSCHE MOPPEN of BURGGRAAFSCHE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Stroop, bruine suiker, bakpoeder, melk en gemberpoeder. |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 1823 (zie bovenste foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Volgens de ‘catalogus der voorwerpen, ingezonden voor den Nationalen Wedstrijd op het gebied der nijverheid, te Leeuwarden’ in juli en augustus 1881, hebben schoonschoon Gerrit Antonie van Werkhoven en schoonvader Herman Amweg, beide bakkers, dit vanouds bekende koekje al gebakken. Hun receptuur is overgegaan naar bakker Johannes Martinus Turnhout. Ook brood- en banketbakker Petrus Joosten (Piet) bakt aan de Houtstraat 40 (later Houtstraat 22) deze licht verteerbare koekjes nog volgens het aloude en vermaarde recept van ene Siegebert, de pasteibakker van Keizer Karel de Grote. De receptuur van Piet Joosten is overgegaan naar brood- en banketbakker Willem Cornelissen die het pand aan de Houtstraat 22 overneemt. De naam ‘burggraaf’ is een titel en functie die van oudsher aan o.a. Nijmegen is gekoppeld door de burggraven die de stad hebben bestuurd. Gerrit Antonie van Werkhoven is geboren op 24 juni 1805 in Zaltbommel en overleden op 11 februari 1894 in Hees. Herman Amweg is geboren in 1775 in Duisburg en overleden op 20 september 1859 in Nijmegen. Johannes Martinus Turnhout is geboren op 14 maart 1838 in Nijmegen en overleden op 27 maart 1888 in Nijmegen. Petrus Joosten is geboren op 25 november 1843 in Nijmegen en overleden op 16 september 1898 in Nijmegen. Willem Cornelissen is geboren op 16 september 1867 in Ressen en overleden op 3 november 1952 in Nijmegen. |
| NOGAMOPPEN of NOUGATMOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 23 oktober 1885 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| NOORDWIJKER MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 8 juli 1887 (zie foto rechtsboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| NOTENMOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 3 februari 1939 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| NUNSPEETER MOPPEN of NUNSPEETSE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Spijs. |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 15 mei 1927 (zie foto rechtsboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Bij bakkerij en lunchroom Uniek aan de Stationslaan 20 wordt deze lokale specialiteit nog steeds gebakken (zie foto midden boven). |
| OEGSTGEESTER MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 7 juli 1928 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| OISTERWIJKSCHE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Honing. |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 27 oktober 1901 (zie foto rechtsboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Henri, zoon van bakker Josephus Kluijtmans, groeit op in de bakkerij van zijn vader aan het Kerkeind 52 en staat vanaf 1900 zelf ook genoteerd als bakker. Dit zuivere honinggebak in sierlijke blikjes van 1/2 kg van de firma Jos. Kluijtmans is in 1902 bekroond met de 2e prijs op de Internationale Tentoonstelling van Bijenteelt te ‘s-Hertogenbosch. Josephus Kluijtmans is geboren op 20 oktober 1822 in Oisterwijk en overleden op 3 augustus 1889 in Oisterwijk. Hendrikus Adrianus Kluijtmans (Henri) is geboren op 13 maart 1859 in Oisterwijk en overleden op 12 februari 1917 in Den Bosch. |
| OLDENZAALSCHE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 16 november 1926 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| OOSTERHOUTSCHE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Basterdsuiker en eieren. |
| BEDENKER: suikerbakker Bernardus Carlus Adriana Maria de Hoog |
| OUDSTE BEWIJS: 1 april 1883 (zie foto rechtsboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Bernard begint in 1873 een ‘fijne winckel van delicate lekkernyen’ op de Markt. Op de Amsterdamse bakkerstentoonstelling in 1885 oogst hij veel succes met zijn lekkere koekjes en door de populariteit ervan moet hij al snel fors uitbreiden. In 1893 vestigt hij zijn Koek- en Snoepfabriek de Hoog in de oude fabriekshallen van Verschure Margarine aan het Waterlooplein. Zijn producten worden vanaf 1924 ook naar Nederlands-Indië verscheept en in 1929 wordt het bedrijf omgezet naar een N.V. met de naam Brabantse Koekfabriek. Vanaf 1938 worden de producten ook in Suriname aan de man gebracht, maar in 1979 moet de fabriek noodgedwongen sluiten door stadsuitbreiding. De producten worden daardoor ondergebracht bij collega Manisan in Bergen op Zoom (allebei eigendom van H. Klasema Holding). Vandaag de dag worden deze keurige en fijne koekjes nog steeds gebakken door bakkerij De Jong aan de Rulstraat 22 (zie foto midden boven). Bernardus Carlus Adriana Maria (Bernard) is geboren op 8 september 1846 in Geertruidenberg en overleden op 7 september 1917 in Oosterhout. |
| OOTMARSUMSCHE MOPPEN of OOTMARSUMMER MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Stukjes amandel en de smaak doet denken aan speculaas. |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 31 juli 1920 (zie foto midden onder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| ORANJEMOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Stukjes amandel en de smaak doet denken aan speculaas. |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 18 april 1874 (zie foto rechtsboven) |
| HET VERHAAL: Dit feestelijke koekje is gebakken ter gelegenheid van het 25e kroningsjaar van Koning Willem III op 12 mei. |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| PAUL KRUGER MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 11 september 1901 (zie foto hieronder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: De koekjes zijn mogelijk vernoemd naar Paul Kruger. |
| PITMOPPEN of KONINGSBROOD |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Basterdsuiker. Het deeg wordt uitgerold en in vierkantjes gesneden. Pitmoppen decoreer je met maar één halve gepelde amandel en Koningsbrood decoreer je met gelijke delen gepelde gesnipperde amandelen en kleine blokjes gesneden sukade. |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 11 juli 1781 Koningsbrood (zie foto linksonder) 31 januari 1829 Pitmoppen (zie foto rechtsonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Dit ‘fijne boterkoekje met croquant gebrande amandelen’ heeft in het land meerdere varianten zoals de Amsterdamsche pitmop, Deventer pitmop, Goudsche pitmop, Haagsche pitmop, Rotterdamsche pitmop, Zoute pitmop, Zoete pitmop, Witte pitmop en de Bruine pitmop. |
| POLKAMOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 22 mei 1877 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| RHEINISCHE MOPPEN of FLUTSCHMOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Eieren, honing, maïszetmeel, bakpoeder, kaneel, kruidnagel, kardemom en stukjes amandel. Van het deeg worden balletjes gedraaid en de deegballetjes worden iets platgedrukt voor het bakken. |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: onbekend |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Het typische kerstkoekje uit het Duitse Rijnland heeft een zachtere consistentie dan meringue, maar is krokanter dan peperkoek (zie foto rechtsboven). Volgens het Rijnlandse woordenboek betekent ‘flutschen’ soepel glijden, glippen of ontsnappen, maar wat dat met deze koekjes te maken heeft, is ons niet helemaal duidelijk. Het kleine verfijnde ‘gebakje’ wordt vaak als dessert geserveerd. |
| RIJSSENSCHE MOPPEN of RIÈSSENSE MÖPKES |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Eieren, bakpoeder, foelie, gember, kaneel, kardemom, koriander, kruidnagel, nootmuskaat en piment. Rijssensche moppen maak je met bruine basterdsuiker en de Rièssense möpkes maak je met karamel. |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 19 augustus 1933 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Dit lokale koekje (zie foto midden onder) zou dezelfde receptuur hebben als de Dalfer of Apeldoornsche mop. |
| ROTTERDAMSCHE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 9 januari 1863 (zie foto rechtsboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Michiel Sloff (kandidaat in Heel Holland Bakt 2015) maakt inmiddels deze briljante koekjes naar eigen recept en noemt ze Rotterdamse moppies. |
| ROZIJNMOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 17 februari 1875 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| SCHAGER MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 27 februari 1867 (zie foto rechtsboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| SCHERPENHEUVELSE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: juni 2021 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Het is mogelijk dat er een typefoutje is gemaakt, want het Belgische Scherpenheuvel staat al meer dan 100 jaar bekend om zijn noppen die in de winkels rond de basiliek worden verkocht. Noppen zijn kleine, ronde ‘gebakjes’ van een soort peperkoekdeeg en anijs. Nog maar twee bakkers bakken dit ambachtelijke streekproduct. |
| SCHERPENZEELSE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 1 januari 1955 (zie foto rechtsboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| SCHOKKERMOPPEN of SKOKKERMOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Tarwemeel, roggemeel, bakpoeder, witte basterdsuiker, cacaopoeder en speculaaskruiden (kaneel, koriander, nootmuskaat, kruidnagel, gember, kardemom, kummel). |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 30 oktober 1940 (zie foto midden onder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Op het voormalige Zuiderzee eiland Schokland helpt Harm Smit zijn moeder Jantje ten Napel in het winkeltje achter hun huis waar o.a. deze stevige koekjes uit Kampen in het assortiment liggen. Vooral schippers en vissers zijn er dol op en als ze aanmeren in de voormalige haven van Emmeloord wordt deze brosse lekkernij natuurlijk gekocht. Later zijn Jan Spit en zijn vrouw Jentje van Benthem eigenaar van het winkeltje in Emmeloord. Hendrik Schaap van brood- en banketbakkerij Hendrik Schaap in Emmeloord heeft, na veel speurwerk, het originele recept rond de eeuwwisseling dicht kunnen benaderen volgens de voormalige bewoners van Schokland. Het knapperige, donkerbruine theekoekje met een lekkere zoete smaak wordt alleen nog door hem volgens het zeer oude recept gebakken. Deze lokale specialiteit kun je ook bij Renne Streekproducten in Nagele kopen. Op Urk is bakker Leendert Hakvoort de enige bakker die lange tijd de kunst van het bakken van de Skokkermop machtig is geweest (zie foto linksonder). Jantje ten Napel is geboren op 30 september 1851 in Vollenhove en overleden op 28 mei 1937 in Zutphen. Harm Smit is geboren op 10 september 1880 in Urk en overleden op 6 september 1950 in Kampen. Jan Spit is geboren op 20 oktober 1892 in Vollenhove en overleden op 17 november 1972 in Schokland. Jentje van Benthem is geboren op 11 juli 1895 in Vollenhove en overleden op 5 mei 1972 in Schokland. Leendert Hakvoort is geboren op 22 augustus 1910 in Urk en overleden op 4 april 1988 in Emmeloord. |
| SCHUINE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 14 juni 1934 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Volgens de advertentie van C. Jamin is de schuine mop een lekker geglaceerd sinaasappelkoekje. |
| SINTERMAARTENMOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Het koekje is gemaakt van kruiddeeg of taaideeg. |
| BEDENKER: bakker Thomas Bijl |
| OUDSTE BEWIJS: 6 mei 2023 (zie foto rechtsboven) |
| HET VERHAAL: In de brood-koek banketbakkerij van Thomas, op de hoek Eilandweg 5 en Zuideinde in Broek in Waterland (zie foto uit 1897 midden boven), zijn deze feestmoppen in de jaren ‘50 gebakken om uitgedeeld te worden aan kinderen die met lampions zingend langs de deuren zijn gegaan. |
| OVERIGE INFO: Thomas Bijl is geboren op 8 maart 1891 in Broek in Waterland en overleden op 13 juni 1975 in Broek in Waterland. |
| SPECULAAS MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Zeeuwsche bloem, witte basterdsuiker, koolzuur en speculaaskruiden. |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 1943 (pagina 66-67 uit het boek ‘De Praktijk der Banketbakkerij’ van R. Davelaar en zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Koolzuur (= (di)waterstofcarbonaat – H2CO3) zorgt ervoor dat er koolstofdioxide (CO2) in het deeg ontstaat waardoor het deeg in de oven gaat rijzen. Bakpoeder bestaat uit natriumwaterstofcarbonaat (NaHCO3) en een zuur (citroenzuur of wijnsteen) en geeft hetzelfde effect als koolzuur. Baksoda of zuiveringszout bestaat alleen uit natriumwaterstofcarbonaat (NaHCO3) en heeft geen rijzen effect, tenzij er in het recept een zuurhoudend ingrediënt aanwezig is. |
| SPRUNDELSCHE MOPPEN of SPRUNDELSE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: brood, koek en kleingoedbakker Adrianus Koenen |
| OUDSTE BEWIJS: 10 mei 1888 (zie foto rechtsboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Adrianus heeft een bakkerij gehad aan de Dorpsstraat (nu Sint Janstraat; zie foto midden boven). Adrianus Koenen is geboren op 3 januari 1845 in Sprundel en overleden op 13 februari 1932 in Rucphen. |
| STAPHORSTER MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: onbekend |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: link |
| STELLINGWERVER MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Hazelnoten en karamel. |
| BEDENKER: banketbakker Eduard Rembertus Chrysostomus Kruiper |
| OUDSTE BEWIJS: onbekend |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Eduard opent in 1904 een bakkerij aan de Hoofdstraat Oost 38 in Wolvega. Zijn zoons, Jo en Jan zetten de traditie voort. Als Jan overlijdt, is zoon Eduard nog maar 13 jaar en wordt de bakkerij aan iemand anders overgedaan. Na zijn bakkersopleiding en in loondienst te zijn geweest bij een andere bakker in Wolvega, besluit Eduard in 1988 om zelf weer een bakkerij te starten. In het pand van zijn opa zetten kleinzoon Eduard en zijn dochters Laura en Elina de traditie voort waarbij kleinzoon Eduard voor de terugkeer van het authentieke koekje heeft gezorgd (zie foto linksonder). Eduard Rembertus Chrysostomus Kruiper is geboren op 17 januari 1876 in Wolvega en overleden op 12 september 1952 in Wolvega. Johan Hendrikus (Jo) Kruiper is geboren op 24 september 1907 in (onbekend) en overleden op 1 juni 1973 in Wolvega. Johannes Wilhelmus (Jan) Kruiper is geboren op 17 december 1913 in Wolvega en overleden op 10 september 1993 in Heerenveen. Eduard Kruiper is geboren omstreeks 1963. |
| SUIKERMOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 1793 (zie foto rechtsboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| SUKADEMOPPEN of AMSTERDAMZE KOEK |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Tarwemeel, roggemeel, bakpoeder, witte honing, kaneel, kruidnagelpoeder, nootmuskaat, foelie en gesnipperde sukade. Van het deeg worden balletjes gedraaid en de deegballetjes worden iets platgedrukt en afgelakt met ei voor het bakken. |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 10 oktober 1874 Sukademoppen (zie foto linksonder) 1753 Amsterdamze koek (zie foto midden onder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Sukade is gekonfijte schil van de cedercitroen). ‘Braken’ is een bakkersterm voor goed doorkneden. Een loot’ of ‘lood’ is een gewichtsmaat voor circa 15 gram. ‘Potas’ of ‘pot-as’ is kaliumcarbonaat en wordt gebruikt als een soort bakpoeder). |
| TERWOLDSE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: onbekend |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: bakker Tinus Hulsebos is vóór 1928 een bakkerij gestart aan de Wijkseweg 6 en bakt deze lokale lekkernij zelf. In 1959 stopt hij met zijn bakkerij door gebruik te maken van een saneringsregeling en in 1963 vertrekt hij naar Deventer (zie foto rechtsboven). Martinus Johannes Hulsebos (Tinus) is geboren op 5 maart 1896 in Twello en overleden op 3 juni 1985 in Deventer. |
| TEXELSE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: onbekend |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: link |
| THEEMOPPEN ALGEMEEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: (zie foto van recept uit 1933 midden boven) |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 15 juli 1816 (zie foto linksboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| BOSSCHE THEEMOPPEN OUDSTE BEWIJS: 13 augustus 1829 (zie foto rechtsboven) INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Bloem, basterdsuiker, karwijzaad of citroenolie en stukjes amandel. Het deeg wordt uitgerold en direct na het bakken in kleine koekjes gesneden. |
| BRUSSELSCHE THEEMOPPEN OUDSTE BEWIJS: 25 mei 1889 (zie foto linksonder) |
| OIRSCHOTSCHE THEEMOPPEN OUDSTE BEWIJS: 26 mei 1905 (zie foto midden onder) |
| VEGHELSCHE THEEMOPPEN OUDSTE BEWIJS: 1929 (zie foto rechtsonder) INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Honing. |
| UTRECHTSCHE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 20 september 1783 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| VANILLEMOPPEN of VANILLEMOPJES |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Vanille. |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 27 mei 1785 (zie foto rechtsboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| VEERSCHE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 4 juli 1874 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| VELPSCHE MOPPEN of VELPER MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Bladerdeeg en geschaafde amandelen. Het deeg wordt uitgerold en in vierkantjes gesneden. |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: circa 1909 (zie foto rechtsboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Banketbakkerij Teunissen aan de Hoofdstraat 184 verkoopt dit krokante bladerdeegkoekjes nog steeds (zie foto midden boven). |
| VENLOOSCHE KANDIJMOPPEN of VENLOSCHE CANDIJMOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Honing en bruine suiker. |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 9 februari 1889 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Brood-, koek- en banketbakkerij H. Celis aan de Steenstraat 7 was het enige echte adres waar je deze zoete lekkernij kon kopen én bij afname van 2,5 kilo werd het kosteloos naar elk adres in Nederland gestuurd. Het is aannemelijk dat de familie Celis dit recept heeft bedacht. |
| VLAARDINGSCHE IJSMOPPEN of VLAARDINGER MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Zeeuwse bloem, kaneel en anijs. |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 1880 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: Volgens het ‘Noord en Zuid, taalkundig tijdschrift voor de beide Nederlanden, ten behoeve van onderwijzers’ uit 1880 is een ijsmop een harde mop die wordt gebakken als het vriest. De tocht op schaatsen wordt beloont met het kopen van de felbegeerde ijsmoppen om ze in een witte of rode zakdoek, geknoopt aan je riem, mee terug te nemen naar huis. De eerste die thuis de koekjes kon laten zien, na een lange barre tocht, was de held van de dag. |
| OVERIGE INFO: Dit unieke winterse koekje is dus alleen te koop als er geschaatst kan worden. Sinds 1697 is er al een bakkerij gevestigd aan de Hoogstraat 13 en bij elke overdracht van bakker op bakker is het strikt geheime recept overhandigd in een sigarenkistje. Volgens een ruwe schatting van bakker Hazenberg, de laatste bakker die deze ‘traditie in een zakdoek’ heeft gebakken, zijn er sinds 1902 circa 886 ijsmoppendagen geweest. Voor de liefhebbers van deze Westlandse traditie: je kunt bij deze online winkel ijsmoppenmix bestellen (inclusief recept) zodat je dit seizoenskoekje op elk gewenst moment in het jaar zelf kunt bakken (zie onderste foto rechtsonder een recept uit ‘De Praktijk der Banketbakkerij’ uit 1943). |
| VOORSCHOTENSCHE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 5 oktober 1928 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| WAALWIJKSCHE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 7 juli 1934 (zie foto rechtsboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| WARMONDSCHE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: april 1928 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Bakkerij Oudshoorn aan de Dorpsstraat 69 (voorheen Buurstraat 90) bestaat al sinds 1667 en is opgericht door Cornelis Piek. Jacob Willems Oudshoorn en zijn vrouw hebben de bakkerij in 1746 gekocht van Cornelis. In 1783 is de bakkerij overgenomen door Cornelis Oudshoorn, in 1822 door Willem Oudshoorn en in 1855 door Leendert Oudshoorn. In 1890 staat de zaak bekend als brood-, koek- en beschuitbakkerij W. Joh. Oudshoorn van Willem Johannes Oudshoorn die zijn bakkerij in 1919 verhuisd naar de Dorpsstraat 254 (nu 67). Van 1954 t/m 2000 staat de zaak bekend als brood- en banketbakkerij W.J. Oudshoorn Jz. Het is niet bekend of deze bakkerij de lokale lekkernij ook heeft bedacht, maar aannemelijk is het wel. |
| WEESPER MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Amandelspijs, amandelen en eigeel. |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 1791 (zie foto rechtsboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Recepten in ‘De Verstandige Huys-Houder’ uit 1669 (laatste pagina) en in de ‘De Schrandere, Utrechtsche Keukenmeid’ uit 1769 maken het aannemelijk dat deze amandelspijskoekjes oorspronkelijk Makaronnen heten. Het is zelfs mogelijk dat vergelijkbare koekjes eeuwen geleden al in het Midden-Oosten voor het eerst zijn gemaakt. In 1988 is de grootste Weespermop aller tijden gebakken met een gewicht van maar liefst 115 kilo en een oppervlakte van ruim 1 m2. Gelukkig is dit krokante koekje met smeuïge kern nog overal verkrijgbaar, maar je kunt ze ook makkelijk zelf maken middels dit oude recept uit 1855 (zie foto midden boven). Een loot’ of ‘lood’ is een gewichtsmaat voor circa 15 gram. |
| WESTFAALSE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: onbekend |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Een koekje uit het Duitse Westfalen. |
| WINTERSWIJKSCHE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 1910 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| WITTE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 20 mei 1868 (zie foto rechtsboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| WOERDENSCHE MOPPEN of WOERDENSE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Stukjes amandel. |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 20 juli 1907 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Sinds 1931 heeft bakker J.G. Versluis de reeds bestaande bakkerij aan de Voorstraat 59-61 overgenomen en verkoopt hij deze handgemaakte lokale lekkernij volgens een al ruim 90 jaar oud recept (zie foto midden onder). |
| ZANDMOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Zeeuws bloem, basterdsuiker, koolzuur en eigeel. |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 25 juli 1891 (zie foto rechtsboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Koolzuur (= (di)waterstofcarbonaat – H2CO3) zorgt ervoor dat er koolstofdioxide (CO2) in het deeg ontstaat waardoor het deeg in de oven gaat rijzen. Bakpoeder bestaat uit natriumwaterstofcarbonaat (NaHCO3) en een zuur (citroenzuur of wijnsteen) en geeft hetzelfde effect als koolzuur. |
| ZEEUWSE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: onbekend |
| BEDENKER: onbekend |
| OUDSTE BEWIJS: 23 januari 1931 (zie foto linksonder) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: onbekend |
| ZIERIKZEESE MOPPEN |
|---|
| INGREDIËNTEN-RECEPTUUR: Bloem, bakpoeder, eieren, zoete amandelen , sinaasappelrasp en sukade. |
| BEDENKER: broodbakker Jan Hegland |
| OUDSTE BEWIJS: 1775 (zie foto rechtsboven) |
| HET VERHAAL: onbekend |
| OVERIGE INFO: Jan begint omstreeks 1775 een bakkerij aan de Poststraat (nu nr. 26). Na een brand wordt de bakkerij door Marinus Doelman (een voorvader van de familie Doelman van Zeelandia) weer herbouwd. Het iets fruitige koekje is in 2019, volgens het oude recept van Jan, met succes op de markt gebracht door bakkerij Ten Hove uit Nieuwerkerk (zie foto midden boven). Jan Hegland is geboren op 8 juni 1752 in Zierikzee en overleden op 29 januari 1815 in Zierikzee. |
Helaas zie je deze ouderwetse koeksoort in het algemeen, en de traditionele Goudse mop in het bijzonder, niet vaak meer en dat is best jammer. De receptuur van deze lekkere krokante suikerkoekjes is namelijk heel eenvoudig en de ingrediënten heb je meestal wel in huis. Ook zijn deze klassieke koekjes makkelijk om te maken, dus mocht je onverwacht visite krijgen, dan is je koektrommel met deze typische Hollandse moppen snel gevuld (je kunt het deeg invriezen!!).
recept uit “Neerlands Kookboek” met dank aan Delpher.nl