RECEPT VOOR cIRCA 15 KOEKJES
ingrediënten
- 200 gram gezeefde zelfrijzend bakmeel
- 175 gram in blokjes gesneden boter
- 80 gram gezeefde basterdsuiker
- 3 gram zout
- het merg van 1 vanillestokje
- 1 eiwit
bereidingswijze
- verwarm de oven voor op 150°C en bekleed een bakplaat met bakpapier
- meng in een kom de boter, de basterdsuiker, het zout en het vanillemerg tot een romige massa
- voeg het eiwit toe en in delen het zelfrijzend bakmeel
- spuit het deeg in dikke zigzag repen op de bakplaat met bakpapier
- plaats de bakplaat midden in de oven en bak de spritsen in circa 20 minuten gaar en heel lichtbruin
- snijd de spritsen op de bakplaat snel in stukken en laat ze afkoelen
GESCHIEDENIS
De sprits is een luchtig en bros oud-Hollands koekje. Het wordt al sinds de 16e eeuw in Nederland gebakken. Het recept van de huidige (boter)sprits is bedacht in 1888 en komt van oorsprong uit de bakkerij van Pieter Bergman in Utrecht. Tijdens zijn banketbakkersopleiding in Düsseldorf ontwikkelt hij zijn eigen spritzkuchen. De lange staven deeg spuit hij met een stalen bus, de spritsspuit, op een ingevette ovenplaat. Pas na het bakken snijdt hij deze lange koek in stukken. Vanaf 1886 verkoopt hij deze spritsen met veel succes. Van oorsprong is het beroemde koekje altijd met de hand gemaakt, maar tegenwoordig worden ze bijna allemaal machinaal gemaakt.
Bakkerij Theo Blom aan de Zadelstraat 23 in Utrecht maakt de Bergman’s Boterspritjes nog steeds volgens het oude recept. De in 1933 opgerichte fabriek Nobo in Ede krijgt succes met de massale productie van deze sprits. Naast de bekende sprits bestaan er ook rozetspritsen, spritsringen en puntspritsen. De brosheid van de sprits is te danken aan het wrijfdeeg. Bij het maken van wrijfdeeg wrijf je de boter-suiker massa met de platte hand over het werkblad waardoor het deeg luchtig wordt. Het deeg wordt daardoor ook iets slapper en dus ook beter spuitbaar. Voortaan bak je deze goudgele koekjes natuurlijk alleen nog maar zelf met dit makkelijke oud-Hollandse recept. Lekker genieten met een kopje thee!
recept uit “Neerlands Kookboek”