RECEPT VOOR CIRCA 35 KOEKJES
ingrediënten
- 75 gram boter
- 100 gram suiker
- 1,5 gram zout
- een half ei of 1 eiwit
- 100 gram bloem
- iets melk
- 25 gram grove suiker
bereidingswijze
- verwarm de oven voor op 175°C en bekleed een bakplaat met bakpapier
- meng de boter, de suiker en het zout in een kom romig, voeg het ei toe en roer net zo lang tot een luchtige massa is verkregen
- meng de bloem er doorheen
- strijk het deeg dun uit op de met bakpapier beklede bakplaat (met een mes dat steeds in de melk gedoopt wordt) tot de hele bakplaat bedekt is
- strooi de grove suiker over het deeg
- plaats de bakplaat midden in de oven en bak de deegplak in circa 20 minuten gaar en bruin
- snij de koek snel in circa 35 rechthoeken van 4×8 cm
- haal de koekjes van de bakplaat en laat ze afkoelen
GESCHIEDENIS
De janhagel is een rechthoekig oud-Hollandse bros koekje gedecoreerd met greinsuiker. Dit ambachtelijke koekje wordt al zeker sinds 1860 gebakken. Het robuuste koekje dankt zijn naam waarschijnlijk aan de manier van bakken. Vroeger werden stukjes deeg in de vorm van korrels op de bakplaat gestrooid en al deze deegkorrels vormden na het bakken een plaat van koek. De bobbelige bovenkant lijkt dan op een laag hagelkorrels. Later wordt deze plaatkoek met hoopjes suiker bedekt. Janhagel is eigenlijk een scheldnaam die al sinds de 17e eeuw wordt gebruikt voor een persoon die zich grof uitdrukt. Ook door de elite en adel wordt er het ‘gewone volk’, ‘gepeupel’, ‘gajes’ of ‘de onderkant van de samenleving’ mee aangeduid. Later in de tijd worden zelfs matrozen en NSB’ers, die als landwachter waren uitgerust met een jachtgeweer, janhagels genoemd.
GREINSUIKER
Na de Tweede Wereldoorlog verdwijnt het scheldwoord langzaam uit de Nederlandse samenleving. Het unieke koekje is gelukkig gebleven. Tegenwoordig wordt er greinsuiker (P2) gebruikt om de koekjes hun robuuste uiterlijk te geven. Greinsuiker, ook bekend als parelsuiker, hagelsuiker of suikernibs, is samengeperste witte suiker. Het is een grofkorrelige suiker die je kunt kopen in verschillende groottes en waarmee je koekjes, appelflappen, vlaaien, ontbijtkoek en ander gebak kunt decoreren. Greinsuiker heeft de eigenschap om tijdens het bakken niet te smelten waardoor de korrel mooi zichtbaar blijft.
Wanneer je greinsuiker door beslag roert, blijven de kristallen ook intact zodat ze een knapperige textuur en extra zoetheid geven. Greinsuiker is ook het unieke ingrediënt van de beroemde Belgische wafel en het Friese suikerbrood. Nog steeds wordt deze oude specialiteit door sommige banketbakkers in Nederland gemaakt en is het ook nog steeds te koop in de supermarkt. Uiteraard bak je de lekkerste janhagel gewoon zelf thuis. In een handomdraai maak je deze ouderwetse, maar simpele koekjes. Een typisch Hollandse lekkernij waarmee je altijd gebakken zit.
recept uit “Neerlands Kookboek”